Top 10 | Ennio Morricone soundtracks die je moet kennen (Sandro Algra)

Met meer dan 500 film soundtracks is het een onmogelijke taak om een accurate top 10 lijst te maken voor de grote Ennio Morricone. Il Maestro overleed maandag 6 juli op 91-jarige leeftijd. Het is niet overdreven om te zeggen dat hij de belangrijkste componist was van filmmuziek in de afgelopen 60 jaar. Ik weet vrij zeker dat zelfs John Williams en Hans Zimmer het daarmee eens zullen zijn. En dat is ook wat ik met dit lijstje hoop duidelijk te maken. De muziek van Morricone kan soms een matige film alsnog de moeite waard maken. In veel gevallen kan de film niet eens bestaan zonder de soundtrack. Ik deel hierbij een lijst met 10 Ennio Morricone filmsoundtracks die je absoluut moet kennen.

10. Le Professionel (1981)

Le Professionel had makkelijk een doorsnee spionnenfilm kunnen zijn, over een geheime agent die op de vlucht is van zijn eigen regering (een soort proto Jason Bourne). Het is een zeer vermakelijke film, maar de belangrijkste reden om het te zien is de muziek. Het hoofdmotief Chi Mai is iets wat je in geen enkel andere actiefilm hoort. Het is een prachtige melodie, gespeeld door een strijkorkest en begeleid door een jaren 80 drum beat. De film heeft een meer sombere toon dan de gemiddelde actiefilm, en daar past de melancholische muziek perfect bij.

9. The Sicilian Clan (1969)

The Sicilian Clan is… een film. Volgens mij was het best een leuke misdaadfilm ook. Ik kan me herinneren dat het ging over een de Franse politie en de Siciliaanse Maffia. Ook was er iets met een diamanten overval… Deze film had voor mij als tiener een veel te ingewikkeld plot om te kunnen volgen. Maar VERDORIE, wat heeft het een verslavende soundtrack!

8. The Hateful Eight (2015)

Quentin Tarantino is misschien wel de grootste Morricone fan ter wereld. In zijn eerdere filmsoundtracks maakte hij al veel gebruik van klassieke Morricone deuntjes. Memorabele scènes zijn onder andere wanneer De Bruid in Kill Bill Vol. 2 uit een doodskist ontsnapt, begeleid door het stuk l ‘Arena. In Inglorious Basterds maakt Tarantino ook perfect gebruik van Un Amico. Als je niet beter wist zou je geloven dat de stukken voor die films zijn geschreven.

Het is opmerkelijk dat een filmmaker die bekend staat om zijn jukebox soundtracks uiteindelijk Morricone toch de opdracht gaf om een volledig originele soundtrack voor hem te schrijven. Toen Tarantino bij hem op bezoek kwam vertelde Morricone hoe hij het hoofdmotief in zijn hoofd hoorde: ‘Het is een paardrijdmotief dat de voorwaartse kracht van een postkoets suggereert. Je rijdt en rijdt vooruit, maar je voelt ook dat geweld op de loer ligt’. The Hateful Eight klinkt radicaal anders dan de klassieke Western soundtracks van Ennio Morricone. Het werd wel de soundtrack waar hij eindelijk zijn eerste Oscar mee won.

7. The Untouchables (1987)

‘Larger than life’ is het woord dat ik zou gebruiken voor Brian De Palma’s The Untouchables. Het is een zeer geromantiseerde versie van het verhaal over het politiekorps van Eliott Ness, de aangewezen man om het imperium van Al Capone onderuit te halen. De film zit dichter bij een surrealistisch stripverhaal dan de werkelijke geschiedenis. Even bombastisch als de film is de soundtrack. Dat het verhaal zich in de jaren 30 afspeelt hoor je aan het gebruik van muziek als jazz en ragtime. Toch is het gearrangeerd in een veel modernere stijl. Het intronummer barst van de energie. De mondharmonica en strakke drumbeat geven je het gevoel dat je naar een achtervolging op treinrails zit te luisteren.

6. Novecento (1976)     

Een epos zoals je die waarschijnlijk niet eerder hebt gezien, als je alleen maar Hollywood films gewend bent althans. De 5 uur lange film Novecento (of 1900) vertelt het verhaal van een jarenlange vriendschap tussen twee mannen, die verscheurd wordt door twee wereldoorlogen, de terreur van het fascisme en socialistische revoluties. Ondanks de donkere onderwerpen die de film behandelt is het hoofdmotief een traag nummer dat vooral vrolijkheid en hoop uitstraalt. Als ik dit hoor zie ik foto’s van mijn voorouders in mijn hoofd, ik denk aan boeren die fluitend over hun akkers marcheren. Het is alsof de turbulente 20^ste eeuw voor Italië een veel simpelere tijd was.

5. The Big Gundown (1967)

Morricone heeft verschillende genres geciteerd als invloeden voor zijn western soundtracks. De bizarre geluiden die je door de muziek heen hoort (zweepslagen, aanbeelden, etc.) komen voort uit avant-garde muziek. Wat hij beschreef als ‘jacht motieven’ in opera’s gaf hem inspiratie om muziek te schrijven voor de grote wildernis. Eén film waar je al deze elementen duidelijk terug hoort is Sergio Sollima’s The Big Gundown. Een premiejager die zijn leven heeft toegewijd aan het handhaven van de wet achtervolgt een Mexicaanse bandiet die net zo sluw en taai is als hijzelf. Dit kat-en-muis spel wordt heel letterlijk geïnterpreteerd door de dierengeluiden die je in het openingsnummer hoort.

Als je dit al avant-garde vindt, moet je eens de muziek luisteren die je tijdens het duel aan het einde hoort. Alleen Morricone komt op het idee om de climax van een Western te begeleiden met Beethovens Für Elise en Spaanse gitaar.

4. Sacco e Vanzetti (1971)

De Sacco & Vanzetti zaak is een van de beroemdste rechtszaken van de 20^ste eeuw. Twee Italiaanse immigranten werden in de staat Massachusetts ter dood veroordeeld via een oneerlijk proces, en dat leidde tot wereldwijde protesten tegen het Amerikaanse rechtssysteem (krijg je al een déjà vu?). Sacco e Vanzetti is een zeer politieke film, en dat hoor je direct terug in de muziek. Het bijzondere hieraan is dat Morricone samenwerkt met de folkzangeres Joan Baez. In de songteksten van de liederen worden brieven van Bartolomeo Vanzetti direct geciteerd.

3. Once Upon A Time in America (1984)

Vanwege het gangster verhaal, en het feit dat Robert De Niro de hoofdrol speelt, is het makkelijk om deze film te zien als het kleine broertje van The Godfather. Daarmee doe je de film echter tekort. Once Upon a Time in America is een van de beste films van de jaren 80! Het is ook een door en door Europese film. De panfluit van Gheorghe Zamfir geeft de soundtrack al een exotisch tintje. En aangezien dit verhaal zich in verschillende periodes van de Amerikaanse geschiedenis afspeelt citeert Morricone veel populaire muziek uit de bijbehorende tijdperken. In de speakeasies van de jaren 30 horen we George Gershwin en Dixieland jazz, in de jaren 60 horen we The Beatles. Once Upon a Time in America is een film over herinneringen aan verloren liefde en vriendschap. Dit is erg passend, aangezien het de laatste samenwerking werd tussen Ennio Morricone en zijn voormalig klasgenoot Sergio Leone.

2. The Mission (1986)

The Mission is een film die je vaak bovenaan lijstjes van beste filmsoundtracks aller tijden ziet. Dit is nou een geval van een soundtrack die bekender is dan de film zelf, en dat is zeker geen kritiek richting de film. Het vertelt een ontroerend verhaal dat sommige kijkers zullen ervaren als een religieuze film over verlossing, terwijl anderen hier misschien een ode aan de natuur of een statement tegen kolonialisme in zien. En toch heeft iedereen het altijd over de Morricone soundtrack. Zijn muziek speelt een sleutelrol in het verhaal. De missionaris Vader Gabriel weet het vertrouwen van de Guarani Indianen voor zich te winnen door een mooie melodie voor ze te spelen op zijn hobo. Gaandeweg horen we hoe de westerse instrumenten en religieuze zang zich mengen met inheemse trommels en fluitjes. Ennio Morricone heeft van minimalistische tot bombastische soundtracks gecomponeerd. The Mission is een film waarbij hij werkelijk alles uit de kast haalt.

Eervolle vermeldingen

Klik op de film titels om de muziek te horen.

• The Great Silence (1968)
• Cinema Paradiso (1988)
• Revolver (1973)
• Il giro del mondo degli innamorati di Peynet (1974)
• Metti, una sera a cena (1969)
• My name is Nobody (1973)
• A Fistful of Dollars (1964)
• For a Few Dollars More (1965)
• Once Upon a Time in the West (1968)
• Duck, You Sucker (1971)

1. The Good, The Bad and the Ugly (1966)

Natuurlijk kunnen we dit lijstje niet maken zonder de westerns van Sergio Leone te noemen. Morricone en Leone hebben slechts 5 westerns gemaakt (en dit genre vormt uiteindelijk maar een klein onderdeel van Morricone’s euvre). Maar om deze 5 films invloedrijk te noemen is het understatement van de eeuw. Ennio Morricone heeft in zijn eentje een compleet soundtrack genre bedacht. Als ik ‘cowboy’ of ‘Western’ zeg dan is zijn muziek mogelijk het eerste wat je in je hoofd hoort. Mijn favoriete soundtrack is Duck, You Sucker (1970). Veel Nederlanders zullen zich vooral Once Upon a Time in the West herinneren. Het liedje van de muziekklok uit For a Few Dollars More gebruik ik al jaren als wekker.

De meest iconische van de Morricone-Leone soundtracks is toch wel The Good, The Bad and The Ugly. Kenmerkend aan Morricone’s Western soundtracks zijn natuurlijk een mannenkoor, surfgitaar, mondharmonica, het gefluit van Alessandro Alessandroni en de stem van sopraan zangeres Edda Dell’Orso. En hoewel hij veel van deze elementen in eerdere westerns al gebruikte is dit naar mijn mening de film waarin Morricone zijn stijl volledig heeft gevormd. In het intronummer horen we kanonschoten en trompetten, die je vertellen dat je een film kijkt over de Amerikaanse Burgeroorlog. Het beruchte ‘AIAIAAAAH! WAH WAH WAH’ leidmotief is geïnspireerd op het gehuil van een coyote. Telkens als een van de hoofdpersonages in beeld komt hoor je een variant van dit motief: een fluit voor The Good, een ocarina voor The Bad en een menselijke stem voor The Ugly.

Mijn belangrijkste reden om deze soundtrack boven de andere Leone films te kiezen is omdat het stuk The Ecstasy of Gold uit deze film komt. Dit is misschien wel het meest epische muzieknummer dat iemand ooit voor een film heeft geschreven. Metallica heeft al jaren de traditie om hun concerten met dit lied te openen. Het wordt zelfs gebruikt in een van de Jackass films. Daarmee bewijs je toch dat letterlijk ALLES boeiend wordt als het begeleid wordt door The Ecstasy of Gold.

Sandro Algra

VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, en Twitter. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.