Recensie | Het Diner (Sandro Algra)

In Nederland is Herman Koch bekend als acteur (Jiskefet), maar ook als schrijver. Zijn roman Het Diner (2005) was een onverwacht groot succes. Nooit eerder kwam een Nederlands boek zo hoog op de Amerikaanse bestsellerlijst te staan. Hollywoodactrice Cate Blanchett kondigde dit jaar nog aan het boek voor haar regiedebuut te willen verfilmen. Voorlopig moeten we het maar doen met de Nederlandse versie van Menno Meyjes.

Titel: Het Diner
Regisseur: Menno Meyjes
Scenario: Menno Meyjes
Hoofdrollen: Jacob Derwig, Thekla Reuten, Daan Schuurmans, Kim van Kooten, Jonas Smulders, Andre Dongelmans
Genre: Thriller, Drama
Speelduur: 88 min
Release: vanaf 7 november 2013 in de bioscoop

Het zou jou kunnen overkomen

Een film die zich grotendeels afspeelt tijdens een gesprek in een restaurant: dat kan over van alles gaan. Het idee klinkt origineel maar de uitwerking kan ook snel saai of pretentieus worden. Twee echtparen komen bij elkaar om de toekomst van hun zoons te bespreken. Via verschillende flashbacks leren we telkens iets meer over het conflict dat hen samenbrengt. Dit verhaal is geïnspireerd op een incident in Barcelona uit 2005: de dakloze vrouw Maria del Rosario Endrinal Petit werd zwaar mishandeld en gedood door drie tienerjongens uit welgestelde gezinnen. De film stort zich vooral op de vragen: hoe ver zou jij gaan om je kinderen te beschermen? Zou je daarbij je eigen morele bezwaren terzijde kunnen leggen?

Double-date

Paul (Jonas Smulders) is een werkloze geschiedenisleraar die in een midlife-crisis verkeert. Hij dient als de ik-figuur die regelmatig de kijker direct aanspreekt en zijn gedachtes en weetjes deelt. Als gevolg daarvan ervaren we de wereld door het filter van zijn cynische blik. Paul is constant bezig met het observeren van anderen en is daarbij nogal snel bevooroordeeld. Af en toe heeft hij ook een woede-uitbarsting waardoor zijn vrouw Claire (Thekla Reuten) en zoon Michel (Jonas Smulders) hem voortdurend in de gaten moeten houden.

Paul’s broer Serge (Daan Schuurmans) is een vooraanstaand politicus met de ambitie om premier van Nederland te worden. Hij organiseert een etentje in een chic restaurant om een belangrijke zaak te bespreken met Paul, Claire en zijn eigen vrouw; de nogal ijdele Babette (Kim van Kooten). De ouders zijn zich ervan bewust dat hun zoons verwikkeld waren in een zwaar misdrijf dat nationale belangstelling genoot. Dit incident kan Serge’s politieke carrière schaden. Maar nog belangrijker: de toekomst van hun kinderen staat op het spel. Hoe ze deze crisis moeten aanpakken is een groot dilemma, helemaal aangezien hun uiteenlopende opvattingen een gezamenlijk besluit in de weg staan.

Een rode draad met losse eindjes

De film begint met een zeer lang gesprek tussen Paul en een leerkracht op Michel’s middelbare school, dat uitmondt in een flinke ruzie. Dit dient meer ter introductie van de hoofdpersoon dan dat de rest van het verhaal daarmee gediend wordt. Ik had ook verwacht dat deze opbouw ergens naartoe leidde maar er komt weinig van dit incident terug in de rest van de film. Oké, we maken kennis met Paul’s driftbuien, zijn fascinatie met het oude Rome, en het feit dat hij werkloos is. Maar al deze eigenschappen komen later in de film ook al uitgebreid aan bod, waardoor de vraag verrijst of hij wel een introductie nodig had. En zo bevat de film wel meer losse eindjes, zoals subplots die geen duidelijk doel hebben of plotwendingen die nooit volledig worden uitgelegd. Een veel mooiere flashback was wanneer Paul het opneemt tegen een sacherijnige oude man die een zeer jonge Michel uitscheldt. Het leek er op dat moment op dat het verhaal zich meer ging focussen op deze vader-zoon relatie. Jammer genoeg bouwen ze hier niet op verder, iets wat wel noodzakelijk was voor een film over ouderschap.

En dan blijft de vraag…

Het Diner is een originele thriller met een complex plot en een krachtig thema. Het voelt daadwerkelijk aan als een roman die tot leven komt, wat de film ook zijn bijzondere stijl meegeeft. Jammer genoeg leidt de structuur van het verhaal daar zo nu en dan wel onder. De vele subplots met open eindes leiden tot een onbevredigend slot. Door de grote hoeveelheid monologen komt de nadruk teveel op Paul te liggen en te weinig op zijn tafelgenoten en hun conflict. Nogmaals: hoe ver zou jij gaan om je kinderen te beschermen? Ik zag hoe ver deze ouders gingen maar door hun gebrekkige ontwikkeling kreeg ik weinig begrip of sympathie voor hun keuzes. Daarmee bevestigd deze film mijn eerdere aanname: Vaders en VOORAL moeders zijn irrationeel!

★★1/2☆☆

Sandro Algra