Recensie | J. Kessels (Immy Verdonschot)

Vanavond gaat het NFF 2015 van start. Dit jaar viert het festival zijn 35ste jaargang. Immy Verdonschot zal dit jaar voor de vijfde keer deelnamen aan de Dagkrantredactie. De twee afgelopen maandagen was ze aanwezig bij de persvoorstellingen. Daar zag zede openingsfilm J. Kessels. Lees hier haar recensie!

Regisseur Erik de Bruyn is geen vreemde van het Nederlands Film Festival. Zo heeft hij, naast zijn films, ook meerdere malen op de filmfeesten gestaan met zijn band De Jodie Foster Xperience, waar Frank Lammers tevens onderdeel van uitmaakt. Dat de twee het goed kunnen vinden, blijkt ook uit hun filmgeschiedenis: Van Wilde Mossels tot aan Nadine en De president. Voor J. Kessels zijn ze opnieuw de samenwerking aangegaan.

Titel: J. Kessels
Regisseur: Erik de Bruyn
Scenario: Jan Eilander (gebaseerd op ‘J. Kessels the novel’ van P.F. Thomése)
Cast: Frank Lammers, Fedja van Huêt, Ruben van der Meer, Marc Lauwrys, Romi van Renterghem, Annick Christiaens, Livia Matthes, Bert Huysentruyt
Speelduur: 107 minuten
Genre: zwarte komedie, roadmovie
Release: 1 oktober 2015 – openingsfilm NFF 2015

J. Kessels is het favoriete personage van de literaire pulpschrijver Frans. Samen gaan ze op een bizarre roadtrip, in opdracht van een onbekende, in Kessels’ oude Amerikaanse ‘Kamikaze’ roestbak. Hun tocht brengt hun van Tilburg naar de Hamburgse Reeperbahn, op zoek naar een vreemdgaande frikandellenhandelaar. Maar hun tocht lijkt iets gecompliceerder te worden als er ineens een lijk in de achterbak van de Kamikaze blijkt te liggen.

P.F. Thomése

Of je bekend bent met het werk van Thomése of niet maakt voor de film niet uit. Al snel wordt namelijk duidelijk dat het belangrijkste onderdeel van de film de hallucinerende reis van de schrijver is door zijn eigen hoofd. Al schrijvende leidt hij ons door de film, met de benodigde commentaren, verklaringen en drijfveren. Ook al mag ‘Frans’ dan wel de schrijver van het verhaal zijn, lijkt het verhaal hem af en toe te ontsnappen. Hij verliest grip op zijn verhaal, wat voor verschillende interessante situaties zorgt. Dat is een van de dingen die J. Kessels net dat ‘meta-gevoel’ geeft, waardoor het af en toe zijn eigen verhaal ontstijgt.

Cowboys en muziek

Dat de twee hoofdpersonages, J. Kessels en Frans, aparte figuren zijn, is onmiddellijk duidelijk. Niet alleen zijn ze kettingrokers en ontbijten ze met bier, maar ook zijn ze vrijwel verslaafd aan de goede oude tijd van country en western muziek. Met de Amerikaanse uitspraken en het doorlopende spel van Thomése en Kessels om dergelijke liedjes of quotes te raden, is hun vriendschap in een klap herkenbaar. Deze twee heren, van bijna vijftig, zijn onafscheidelijk en kennen elkaar door en door. Het zijn deze bijzondere karakters en hun band waar het verhaal in essentie om gaat.

J. Kessels

Friettent, frituur en frikandellen

Het verhaal op zich stelt namelijk minder voor: Een overspelige frikandellenkoning moet opgehaald worden. Met flashbacks naar friettenten, een hoop gefrituurd voedsel en vooral veel ‘nachtmerries’ over frikandellen heeft het verhaal niet veel om handen. Aangezien het een roadmovie is, is dit echter niet vreemd. Deze draaien namelijk altijd meer om de tocht er naartoe, dan om het verhaal an sich. En onderweg komen ze in genoeg bizarre situaties die je gedurende de film vermaakt kunnen houden. Het lastige hiervan is dat het echter wel jouw soort humor moet zijn.

Verleden en heden

De rode draad in het verhaal, en de reden om de opdracht aan te nemen, is de jeugdliefde van Frans. Een verhaallijn die vooral een beeld geeft van zijn midlifecrises en nostalgie. Overal ziet hij namelijk de jonge meid, tiener Brigitte – die wat weg heeft van Brigitte Bardot, die hem keer op keer in verleiding weet te brengen. Niet alleen in flashbacks – waarmee een leuk tijdsbeeld wordt weergegeven, maar ook in hallucinerende beelden. Ze is alleen iedere keer even oud als de laatste keer dat hij haar zag. Dat de heren vastzitten in de tijd, blijkt niet alleen uit deze flashbacks. Zo zit er een mooie scène in waarin Kessels, rijdend in zijn oude bak, bij anderen naar binnen kijkt. Daar ziet hij automobilisten met oortjes in, of meerijders met een laptop op schoot. Wat zorgt voor een mooi contrast.

Stilistisch

Het meest bijzondere aan de film is waarschijnlijk de stilistische keuze. Zo zit er een shot in waarin de camera bovenlangs de auto gaat, om te eindigen bij het vooruit. Van boven kan je echter door het raam de gigantische asbak zien op het dashboard, welke overloopt van sigaretten. Of neem de onderbrekende scènes waarin je Thomése ziet schrijven en hij letterlijk de letters over het scherm typt. Ook al zijn er niet veel van dit soort scènes, het zijn wel dit soort beelden die de film net dat vleugje extra’s geven.

J. Kessels is een interessante vertelling van een schrijver die in de meest uiteenlopende situaties terecht komt met zijn beste vriend. Het verhaal heeft niet veel om handen, maar het zijn in dit geval de personages en de manier waarop zij met de situatie omgaan, hun reacties en keuzes, die de film vermakelijk houden. Daarnaast moet je maar net van frikandellen houden, want daar wordt je mee overladen in deze film. Hetzelfde geldt waarschijnlijk voor de muziekstijl, want ook daar ontkom je niet aan. Al weten Lammers en Van Huêt dit zeker vermakelijk te brengen.

Xoxo,

Immy.