Recensie | Jersey Boys (Sandro Algra)

Als je net als ik in Utrecht woont kom je waarschijnlijk met enige regelmaat in de buurt van Centraal Station. Hiernaast, aan de gevel van het Beatrix Theater, hangt al ruim een half jaar een enorm spandoek van de Joop van den Ende-productie Jersey Boys. Toen ik dat voor het eerst zag was mijn gedachte ‘Hoeveel (jonge) mensen willen nou een musical zien over Frankie Valli & The Four Seasons?’. Misschien moet ik hun populariteit, ook in Nederland, niet onderschatten. Deze groep staat immers bekend als “de beroemdste band vóór The Beatles”. Zelfs als er bij het horen van hun naam geen belletje gaat rinkelen heb je waarschijnlijk wel eens hits gehoord als “Sherry” of “Big Girls Don’t Cry”. Ik ben overigens geen persoon die musicals bezoekt, maar mijn nieuwsgierigheid was bij de aankondiging van de film Jersey Boys toch gewekt. Want de naam Joop van den Ende mag dan niet voldoende zijn om mij naar het theater te lokken: die van regisseur Clint Eastwood des te meer…

Titel: Jersey Boys
Regisseur: Clint Eastwood
Scenario: Marshall Brickman, Rick Elice
Cast: John Lloyd Young, Erich Bergen, Michael Lomenda, Vincent Piazza, Christopher Walken, Johnny Cannizzaro, Renée Marino, Joey Russo, Mike Doyle
Speelduur: 134 minuten
Genre: Biografie, Musical, Drama
Release: vanaf 19 juni 2014 in de bioscoop

Een geheim

In 2005 ging de theatervoorstelling Jersey Boys in première in New York. Daarna werden ook tours georganiseerd door meerdere Amerikaanse steden. Inmiddels is de show op verschillende plekken ter wereld opgevoerd, van Australië tot Zuid-Afrika. De musical kreeg zeer positieve kritieken en won ook meerdere prijzen.

Bob Gaudio, een van de originele leden van The Four Seasons, kwam als eerste op het idee om een musical te maken met als basis de muziek van zijn groep. Al gauw werd dit een biografisch verhaal over de ontstaansgeschiedenis van de Four Seasons. Voor de schrijvers was het opmerkelijk om te horen dat de bandleden een strafblad hadden: door hun mainstream populariteit vonden de mannen het altijd belangrijk om hun publieke imago veilig te stellen, waardoor dergelijke verhalen altijd verzwegen werden. In feite boden de show en film hen de gelegenheid om het ware verhaal achter de groep te vertellen. Althans: de vier verschillende versies van het verhaal, verteld door de ogen van elk bandlid.

De barbier van New Jersey

“Luister maar niet naar de andere jongens” zegt Tommy DeVito (Vincent Piazza), “voor het ware verhaal moet je bij mij zijn”. Het is 1951 in een klein dorpje in New Jersey. De 16-jarige Frankie Casteluccio (John Lloyd Young) heeft de ambitie om een grote zanger te worden, net als Frank Sinatra. In de tussentijd verdient hij geld door in een barbierzaak te werken. Zijn vriend Tommy heeft echter andere plannen voor hem. Op een avond weet hij Frankie over te halen om deel te nemen aan een overval. Dit loopt volledig mis en Tommy verdwijnt voor zes maanden achter de tralies. De toekomst ziet er somber uit voor de jongens, maar gelukkig kunnen ze rekenen op de bescherming van de plaatselijke gangsterbaas Gyp DeCarlo (Christopher Walken). Samen met Tommy’s broer Nicky (Johnny Cannizzaro) en hun vriend Nick Massi (Michael Lomenda) beginnen ze een band genaamd The Four Lovers. In een club ontmoet Frankie zijn toekomstige vrouw Mary Delgado (Renée Marino) die hem helpt met het verzinnen van zijn nieuwe artiestennaam: Frankie Valli.

Nadat Nicky DeVito de groep verlaat gaat de rest op zoek naar een nieuw bandlid. Via Tommy’s vriend Joe Pesci (Joey Russo) maken ze kennis met de succesvolle liedjesschrijver Bob Gaudio (Erich Bergen). Al gauw wordt Bob onmisbaar voor de groep. Met zijn deuntjes en Frankie’s hoge stem ontwikkelen The Four Lovers een uniek geluid. Nu hebben ze nog een platencontract nodig; dat krijgen ze van de nogal verwijfde maar briljante producent Bob Crewe (Mike Doyle). Na een jaar in de opnamestudio volgt eindelijk hun doorbraak. Onder de naam The Four Seasons scoren ze de ene na de andere radio-hit. Met hun succes groeien ook de ego’s en conflicten in hun privéleven. Iedereen doet zijn best om de groep bij elkaar te houden, maar hoe lang gaat dat nog lukken?

De mensen in Frankie’s leven

Gek genoeg dacht ik altijd dat The Four Seasons met z’n vijven waren: ‘Heten ze niet “Frankie Valli & The Four Seasons”?’. De reden dat Frankie aan de bandnaam werd toegevoegd is dat hij altijd het gezicht van de groep is geweest. Het is daarom ook geen verassing dat in deze film de hoofdrol voor hem is weggelegd. Gelukkig is zijn personage niet té dominant. Ik heb in het verleden biografische films over bekende bands gezien waarin de nadruk wel heel erg op één persoon komt te liggen (zoals in Oliver Stone’s The Doors). In deze film wordt al snel duidelijk hoeveel mensen een belangrijke rol speelden in het succes van The Four Seasons, van hun producer tot de gangster-beschermheer. In principe bestaat de film uit vier hoofdstukken. In elk deel neemt één bandlid de rol van verteller op zich. Ze richten zich constant tot het publiek met monologen vol humoristische knipogen naar het heden: “Die kleine man daar heet Joe Pesci. Inderdaad, de acteur… Wie had dat toen gedacht?”.

Op de allerlaatste scene na oogt de film eigenlijk totaal niet als een musical, eerder als een reeks concerten die aan elkaar zijn verbonden middels een overkoepelend verhaal. De ruimte tussen de optredens is erg onevenredig. Wanneer de groep een reeks van drie nummer 1-hits op een rij scoort krijg je die liedjes snel achter elkaar te horen, in hun volledige opvoering. Later bevat de film weer gedeeltes waarin zeker 20 minuten voorbij gaan zonder een enkel optreden. Omdat de film zich over een periode van een aantal decennia afspeelt verandert het verhaal constant van richting, er is geen sprake van een duidelijke rode draad. Het middengedeelte draait nog erg veel om de spanningen binnen de band, maar daarna verdwijnen Tommy en Nick voor bijna de rest van de film. Vanaf dit moment gaat de film voornamelijk om Frankie’s solocarrière en zijn relatie met zijn dochter Francine (Freya Tingley).

Hoewel we Francine al eerder zagen als een klein meisje wordt ze pas op driekwart van de film een volwaardig personage. Tot op dat moment worden de vrouwen in deze film niet al te respectvol behandeld. Zo kun je volgens Tommy vrouwen in twee categorieën verdelen: “Type A, which will immediately jump into bed with a man and then break his balls, and type B, which will need to be wined and dined before breaking any balls.” Dit machogedrag overheerst gedurende bijna de hele film. Het was daarom op zich een goed idee om na verloop van tijd Frankie’s dochter een grotere rol te laten spelen in zijn leven. Helaas voelt het niet fijn om een compleet nieuw subplot te moeten volgen wanneer je verwacht dat de film al bijna afgelopen is.

Had veel meer potentie

Wat is Jersey Boys eigenlijk precies? Ik kan mijn vinger daar niet helemaal op leggen. Het is niet echt een musical, maar voelt ook niet altijd aan als een echte speelfilm. In zijn geheel is het een mengsel tussen vermakelijke maar ook uiterst saaie momenten. Doordat het verhaal regelmatig van de hak op de tak springt krijg je soms het gevoel naar een tv-serie te kijken waarvan men een aantal afleveringen heeft verknipt en vervolgens samengevoegd tot een bioscoopfilm. Dat is jammer aangezien de film erg veel interessante elementen bevat, waaronder aanstekelijke liedjes en een maffia-thema. Eigenlijk had het allemaal een stuk korter gekund of misschien zelfs gemoeten. Het is natuurlijk riskant om belangrijke hoofdstukken uit iemands biografie volledig te verwijderen, maar het verhaal moet ook door kunnen vloeien. Van één ding ben ik na het zien van Jersey Boys in ieder geval wel zeker: dit is toch echt een van Clint Eastwoods zwakkere werken.

★★☆☆☆

Sandro Algra