Recensie | Monty Python Live (Mostly) (Sandro Algra)

Monty Python is een uniek fenomeen dat al 45 jaar ongekend populair is en nog altijd nieuwe fans weet te vergaren. Toen ik op de middelbare school zat was ruim de helft van mijn klas fan van deze Britse komediegroep, ikzelf misschien nog wel het meest (voor zover de verschillende DVD box-sets met alle films, tv-afleveringen, specials, documentaires en liveoptredens die in mijn kast staan daar een indicator voor zijn). Het voelde dan ook als groot nieuws toen deze oude heren een reünie-optreden aankondigden. De kaartjes voor de eenmalige show Monty Python Live (Mostly) waren al in 43 seconden helemaal uitverkocht. Als reactie hierop werden 4 extra shows ingelast, en later nog eens 5. Het is voor een Nederlandse fan als ik een teleurstelling dat deze 10 optredens allemaal plaatsvonden in de O2 Arena in Londen. Schrale troost: de allerlaatste show werd live (nou ja, grotendeels) in een select aantal bioscopen vertoond, waaronder een paar in Nederland!

Titel: Monty Python Live (Mostly)
Regisseur: Eric Idle
Scenario: Graham Chapman, John Cleese, Terry Gilliam, Eric Idle, Terry Jones, Michael Palin
Cast: Graham Chapman, John Cleese, Terry Gilliam, Eric Idle, Terry Jones, Michael Palin, Carol Cleveland, Samuel Holmes e.a.
Speelduur: 162 minuten
Genre: Komedie
Te zien vanaf: 20 Juli 2014

One Down, Five To Go

Eric Idle, Michael Palin, John Cleese, Terry Jones en Terry Gilliam… Eigenlijk zijn de leden van Monty Python nooit volledig uit elkaar gegroeid. Het is waar dat ze sinds hun laatste film (The Meaning of Life) weinig nieuw materiaal hebben geproduceerd. Terry Jones verklaarde ook een keer dat sinds het overlijden van het zesde lid (Graham Chapman) de groep feitelijk dood is (net zoals The Beatles nooit meer hetzelfde zouden kunnen zijn na de dood van John Lennon). Toch komen de mannen zo af en toe weer bijeen, bijvoorbeeld voor een tv-special, de viering van een jubileum of de uitreiking van een oeuvreprijs. Er zijn zelfs berichten vrijgegeven dat de heren volgend jaar hun stem zullen verlenen aan de sci-fi komedie Absolutely Anything, geregisseerd door Terry Jones.

It’s…

Vanaf de eerste minuut van Monty Python Live (Mostly) heerst er al een sfeer van herkenning. De show begint met een ouverture van oude Python-melodieën als Sit On My Face en I Like Chinese. Eenmaal als de Pythons eindelijk het podium opkomen in Spaanse klederdracht is het duidelijk dat we de pseudo-informatieve sketch The llama voorgeschoteld krijgen. Zo herkende ik de meeste sketches al binnen een fractie van een seconde. Het zijn dezelfde grappen die ze al decennialang opvoeren. Als de Four Yorkshiremen, de miljonairs die zo graag opscheppen over hun armoedige jeugd, leveren ze hier zelfs commentaar op: “Wie had 40 jaar geleden nou gedacht dat we nog steeds Monty Python zouden doen?”.

Vooral bij John Cleese valt te merken dat hij al behoorlijk op leeftijd is. Zijn stem is nogal schor tijdens dit optreden. Dat is op zich geen probleem: je hoeft immers niet in topvorm te verkeren als je grappen voornamelijk op dialoog zijn gebaseerd. Het is wel jammer dat hij onlangs een paar operaties moest ondergaan om beide knieën te vervangen. Inmiddels heeft hij zelfs een nieuwe heup! Verwacht daarom geen Silly Walks van zijn kant. Eric Idle heeft daartegen nog steeds een hele krachtige zangstem, iets waar hij gretig gebruik van maakt.

Veel rollen die van oudsher door Graham Chapman werden gespeeld komen nu voor de rekening van de jonge toneelspeler Samuel Holmes, die eerder al te zien was in de musical Monty Python’s Spamalot. Fysiek mag Graham dan niet aanwezig zijn maar hij is wel regelmatig te zien in archiefmateriaal dat tussen de live-segmenten door wordt vertoond. Dit zijn jammer genoeg de minst interessante stukjes omdat we die beelden allang kennen. Als ik de wedstrijd filosofenvoetbal tussen Duitsland en Griekenland wil zien kan ik zo mijn telefoon erbij pakken om het hele fragment op Youtube te bekijken. Ook een aantal animatiefilmpjes van Terry Gilliam werden weer uit de oude doos gevist. Deze zijn veel leuker om terug te zien omdat ze gedeeltelijk zijn aangepast. Een van de momenten waar ik het hardst om moest lachen was toen het hoofd van Poetin als censuurbalk tegen de obscene inhoud van de beelden verscheen. Moet die man zich dan echt overal mee bemoeien tegenwoordig?

Opening Night "Monty Python Live (Mostly)"

And now for something completely different…

De tweede helft van Monty Python Live (Mostly) bevat aanzienlijk minder archiefmateriaal. In plaats daarvan krijgen we meer muzikale stukken, begeleid door een groep dansers. Een marinekoor zong in de eerste helft al een extra lange versie van The Penis Song. Later zien we ook een ballet genaamd The Spam Lake en een uitgebreide Silly Walk dans. In deze choreografieën is de regie van Eric Idle duidelijk aanwezig terwijl de sets die Terry Gilliam speciaal voor deze show ontwierp compleet worden benut. Het oog wil ook wat toch? Uiteraard, maar uiteindelijk kom je toch voor de grappen.

Naarmate de show vordert nemen de klassieke sketches steeds meer onverwachte wendingen. Verkleed als oude vrouwtjes zitten John Cleese en Terry Jones bijvoorbeeld voor de tv, waarop Michael Palin plotseling in beeld verschijnt: “Die Michael is zo’n knappe jongen, hij is ook overal geweest. Heb je die… (gaaaap!)… reisprogramma’s van hem wel eens gezien?…”. Vervolgens spelen Michael en Eric twee strippende rechters die in lingerie hun werkdag bespreken. “Had jij de echtscheiding van Cleese behandeld?” vraagt Eric, waarop Michael antwoord: “…welke van allemaal?”.

De sketch waarbij nogal het creatiefst met de inhoud werd gespeeld was de tv-quiz Blackmail. Hierin worden een aantal kijkers middels een live-uitzending opgeroepen om zo snel mogelijk geld over te maken, voordat de presentator allerlei pikante onthullingen kan doen om hun carrières volledig om zeep te helpen. Voor de gelegenheid eindigde deze sketch met de ontvoering van een anonieme gast, die uiteindelijk een bekende komiek bleek te zijn. Elke avond was een speciale gast aanwezig op het podium. Daarnaast zijn de beroemde wetenschappers Brian Cox en Stephen Hawking in een speciaal filmpje te zien. Deze gastoptredens benadrukken nogmaals hoeveel mensen uit verschillende generaties en achtergronden door de jaren heen zijn beïnvloed door Monty Python (en ook dat zelfs briljante astrofysici hun hand niet omdraaien voor melige humor vertolkt door mannen in een jurk).

Op de vraag wat het hoogtepunt van de avond was zal iedere Python-fan weer een ander antwoord geven. Ikzelf was dolblij om de discussie over condooms tussen het protestantse echtpaar weer voorbij te zien komen. Tegen het einde zien we ook de publieksfavoriet Dead Parrot, direct gevolgd door Cheese Shop. Aangezien dit de laatste avond was lijken John en Michael wat losser om te gaan met hun tekst . Op een gegeven moment raken ze de draad kwijt en wordt er veel geïmproviseerd over de negatieve recensies die ze over de voorgaande avonden hadden gekregen. We mogen deze sketches dan wel een miljoen keer hebben gezien maar live krijgen ze toch weer iets extra’s. Het is prachtig om te zien hoe de mannen na al die jaren toch nog plezier kunnen beleven aan hun creaties. In het verleden hebben ze immers vaak genoeg laten merken dat ze schoon genoeg hadden van “doodgespeelde” sketches als die met de papegaai.

03python1-master675

Monty Python: Ceased to be?

De eerste helft van de show zal je een flink aantal keren aan het lachen krijgen maar de tweede helft is aanzienlijk sterker. Hiermee is Monty Python Live (Mostly) iets waar elke fan een avondje van kan genieten. Het is een erg lange show die een mooie balans weet te vinden tussen de ‘greatest hits’ en een aantal aangename verassingen hier en daar. Is het überhaupt mogelijk om hun complete oeuvre binnen één show te bevatten? Natuurlijk niet. Er zijn nog ontelbaar veel sketches die ik graag op de een of andere manier terug had willen zien. Het is bijvoorbeeld jammer dat ze weinig hebben geput uit de films The Holy Grail en Life of Brian. Natuurlijk is het moeilijk om de scenes uit die films los op te voeren omdat je dan de context van het verhaal volledig zou missen, maar met een beetje creativiteit had men dit materiaal best kunnen inpassen.

Na tweeënhalf uur is de laatste show van deze tiendaagse Monty Pyth-athon voorbij. Aan het einde toont een groot scherm de tekst “Graham Chapman (1941-1989)” gevolgd door “Monty Python (1969-2014)” en “Piss Off”. Het is nu dus definitief over en uit met de legendarische groep, zo lijkt men althans te suggereren… Ik kan mij ook goed voorstellen dat dit ook zo voelt voor de oude knarren, ze zijn inmiddels allemaal in de zeventig. Toch zegt iets mij dat ze bij hun vijftigste verjaardag weer een reünie gaan organiseren.

Sandro Algra