Recensie | The Red Turtle (Sandro Algra)

Heeft traditionele animatie zijn beste jaren gehad? Disney heeft momenteel alleen 3D animatiefilms in de planning. Sterker nog: al hun klassieke animatiefilms krijgen een live-action makeover. Maar terwijl deze kunstvorm met uitsterven bedreigd wordt in de VS is het in Europa sterker dan ooit. De Japanse filmindustrie lijkt handgetekende animatie evenmin op te geven. Vaak zijn het nou juist deze films die het meest innoveren, ze durven thema’s aan te snijden die je niet in de gemiddelde kinderfilm ziet. The Red Turtle is een reeks momentopnames in het leven van een schipbreukeling. Het gaat hier om de eerste lange speelfilm van de Oscar winnende regisseur Michael Dudok de Wit. Zo krijgt deze Frans-Japanse productie ook een Nederlands tintje.

Titel: The Red Turtle (oorspronkelijke titel La Tortue Rouge)
Regisseur:
Michael Dudok de Wit
Scenario:
Michael Dudok de Wit, Pascale Ferran
Speelduur:
80 minuten
Genre:
animatie, drama
Te zien:
7 juli 2016

Bekijk hier de eerste indruk die Martijn en ik hadden na het zien van de film. Lees ook mijn blog over volwassene animatiefilms.

Op eigen houtje

Zonder eten, boot of gereedschap spoelt onze naamloze held aan op een eiland, volledig verwijderd van de menselijke maatschappij. Hij doet wat iedereen in zijn situatie zou doen: om hulp roepen. Nadat hij tot de realisatie komt dat niemand hem zal komen redden verzamelt hij bamboestelen om zijn eigen zeilboot te bouwen. Eén probleem: een mysterieus wezen in de vorm van een rode zeeschildpad lijkt er met geweld alles aan te doen om hem op het eiland te houden.

Veel meer valt er niet over het plot te zeggen. Films waarin je een schipbreukeling in zijn overlevingsstrijd volgt zijn allesbehalve nieuw. Maar terwijl de meeste van deze verhalen zich richten op het uiteindelijk verlaten van het eiland besluit onze hoofdpersoon te blijven na zijn ontmoeting met de schildpad. Wat we hierna zien is het hele levenscyclus van de man en zijn nieuwe partner, die op den duur een meer aantrekkelijke vorm aanneemt.

Recensie The Red Turtle 1

De charme van minimalisme

Het verhaal wordt geheel visueel verteld. Afgezien van wat gelach en geschreeuw bevat de film namelijk geen dialoog. Het is iets wat je nog zelden ziet: de meeste animatiefilms van tegenwoordig kunnen behoorlijk luidruchtig zijn met de hoeveelheid personages en grappen die men erin probeert te verwerken. Dit niveau van minimalisme is uiteraard een risico: hoe weinig verhaal kun je in een film stoppen voordat het saai begint te worden? Het zijn eigenlijk vooral de subtiele details die het grootste deel van de film interessant houden. Zo heb je behoorlijk veel shots die niks anders tonen dan golven of een mierenhol. De aandacht die de animators besteden aan redelijk triviale details beschreef Roger Ebert ooit als “pillow shots”. Het is opmerkelijk dat iemand zoveel tijd zou steken in het animeren van dergelijke handelingen. Met name de krabben op het strand voorzien de film van een gezonde dosis humor. We zien hoe ze voortdurend achter de hoofdpersoon aanlopen en zijn etensrestjes oprapen. Gelukkig worden ze ook nooit te antropomorf.

Recensie The Red Turtle 2

Als je fan bent van Studio Ghibli zul je in deze film ook snel hun invloed herkennen. Dit project is namelijk een samenwerking tussen Ghibli en Wild Bunch. Het kwam tot stand nadat Michael Dudok de Wit Isao Takahata (bekend van Grave of the Fireflies en The Tale of Princess Kaguya) in 2004 ontmoette. De regisseurs van Studio Ghibli zijn altijd meesters geweest in minimalisme. Aan de ene kant zijn hun verhalen behoorlijk fantasierijk, maar aan de andere kant ontbreekt vaak de typische filmstructuur. Het zijn films die niet zozeer spanning proberen op te bouwen met conventionele filmtechnieken maar in plaats daarvan je vooral het leven op zich willen laten waarderen.

Wat een film als Grave of The Fireflies zo sterk maakt is de buitengewoon goede uitwerking van de personages en de interactie die ze voeren. De hoofdpersonages van The Red Turtle zijn op zichzelf in tegendeel te zwak om de film te dragen. Er zijn amper momenten waarin we hun onderlinge band zien ontwikkelen, en dat ligt deels aan het gebrek aan dialoog. Zodra de man zijn missie om het eiland te verlaten opgeeft heeft het verhaal ook geen drijfkracht meer. Vanaf dat moment zit de kijker eigenlijk gewoon te wachten op de climax. En zodra het moment van de waarheid daadwerkelijk arriveert in de vorm van een grote vloedgolf lijkt ook deze gebeurtenis nergens op aan te sluiten. Het is enkel een natuurramp die het eiland treft en verder nergens naartoe leidt, afgezien van een beetje meer actie in een voor de rest zeer rustige film.

Recensie The Red Turtle 3

Beter als korte film?

Als je net als ik een grote liefhebber van 2D animatie bent en graag iets anders wilt zien dan de zoveelste Ice Age-sequel is The Red Turtle wel het kijken waard. Verwacht je een verhaal met de diepgang van de gemiddelde Ghibli-film (of een solofilm met Raphael uit Teenage Mutant Ninja Turtles) dan zul je waarschijnlijk teleurgesteld raken. Vanwege het magere plot had het wat mij betreft wel een klein half uurtje korter mogen zijn. Daarentegen is het met een lengte van slechts 80 minuten zeker geen moeilijke zit. Ik zou de film niet in huis halen, maar ben wel blij dat ik hem heb gezien. Verder ben ik benieuwd naar de toekomstige films van regisseur De Wit. Zal hij ook Nederlandse animatie op de kaart kunnen zetten? In de tussentijd zal ik ook maar eens de korte films die hij voorheen heeft gemaakt bekijken.

Sandro Algra