Recensie | The Book of Mormon (Rafael te Boekhorst)

Dit hier is comedy-central in Broadway vorm! The Book of Mormon is South Park, maar dan op toneel! Het is de platste humor, maar dan met de beste dans en muziek! Het is pijnlijk provocatief, net (niet?) te seksistisch, racistisch, en kolonialistisch, maar ook bevrijdend grappig, heerlijk om naar te kijken en fantastisch om naar te luisteren! Deze musical, geschreven door Trey Parker, Robert Lopez en Matt Stone, heeft niet voor niets 30 prijzen gewonnen tot nog toe.

Titel: The Book of Mormon
Regisseur: Todd Phillips
Cast: Kevin Clay, Conner Peirson, Nicole-Lily Baisden, William Hawksworth, Ewen Cummins, Johnathan Tweedie, Thomas Vernal
Scenario: Trey Parker, Matt Stone, Robert Lopez
Genre: Musical, komedie
Te zien: t/m 27 oktober 2019 in Carré

De gordijnen vliegen open, een orkest van 9 geniale musici speelt, het geluid van een  elektrisch gitaar begeleid door drums vult zaal en dan schettert er een trompet – en ja hoor, daar komen ze aangehuppeld, een hele stoet netjes geklede ventjes, allemaal ongeveer 1.60m lang, met beleefde kapseltjes en veel te vrolijk opgezette gezichten, allemaal hartstikke blanke boys … En wat gaan ze nou doen? Ze trekken aan deurbellen en proberen de mensen een soort boek aan te smeren. Gratis. Go, zouden dat Jehova getuigen zijn? Bijna! Dit zijn Mormonen en wat ze aanbieden is het boek van Mormon, een extensie van de bijbel geschreven door Joseph Smith.

De focus ligt op twee welopgevoede Mormonen. Het gaat om de vrome Elder Kevin Price, die ambitieuze plannen heeft voor zichzelf, en Elder Arnold Cunningham, de beetje dikke, gepeste underdog en ietwat irritante metgezel, die (natuurlijk) uiteindelijk de belangrijkste dingen voor elkaar krijgt in het verhaal. Deze twee jongens worden Elders genoemd, omdat ze op het punt staan een belangrijke taak te vervullen voor hun “kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen.” Deze taak vormt de laatste stap voor de volledige opname in de gemeenschap van de Mormonen. Ze moeten minstens een jaar lang gaan missioneren. Met zijn tweeën. In Oeganda.

Recensie | Book of Mormon (Rafael te Boekhorst) 1

Zoals verwacht gaat het missioneren daar net iets anders dan gepland. De bevolking, gespeeld door acteurs met een bruine huidskleur, is heel anders dan Price en Cunningham hadden verwacht. Naast dat iedereen aids heeft, de buurman babies verkracht, er nooit eten is en een of andere moorddadige krijgsheer een obsessie heeft voor vrouwen-besnijdenis, zijn deze mensen ook niet bepaald eerbiedig naar God: Het enige wat dus absoluut niet klopt aan het Westerse beeld van Afrika. Daar komen de twee elders achter als ze de inboorlingen vragen, waar dat ééne mooie liedje “Hasa diga eebowai” nou eigenlijk over gaat… Het klonk zo vrolijk… Beetje zoals “Kumbaja My Lord…”  Maar waarom steken die Oegandesen steeds weer hun middelvingers naar boven? “Fuck you God”, zingen ze, “omdat je ons leven zo verkloot hier op aarde!” Oeps.


Milde spoilers


Verder ga ik niet te veel verklappen. Of toch. Spoiler: Uiteindelijk komt het allemaal goed hoor. Maar niet op de manier waarop de Mormonen graag zouden willen… Dankzij Elder Cunningham wordt er her en der wat veranderd aan het geloof zoals het staat geschreven. Hij besluit dan ook maar een nieuw heilig boek te schrijven. Hopla. Nog een nieuwe profeet: Profeet Cunningham. En daarmee was de voorstelling dan voorbij. Tadaaa! Iedereen klapte, iedereen stond op en klapte nog harder, de fantastische Acteurs buigden en daarna ging iedereen ervandoor.

Recensie | Book of Mormon (Rafael te Boekhorst) 2

Terwijl ik naar uitgang liep, zette de show me te denken. Ten eerste, dacht ik, doet deze musical eigenlijk helemaal niet zo oppervlakkig over religie. Natuurlijk wordt alles bespot, zoals altijd in de South Park tv serie, die trouwens ook al voor de musical Mormonen voor gek zetten. Maar er wordt op een vriendelijke manier gespot. En je kan best wat diepte achter alles zien. Want uiteindelijk is het toch het geloof dat de Oegandesen en de Amerikanen bij elkaar brengt. Ja, het verenigt hen zelfs tot stamgenoten. Het geloof zorgt hier voor een utopisch einde… Grappig. Verder lijkt er ook op alsof de gelovigen op het einde twee tegenovergestelde perspectieven in zichzelf verenigen: Ten eerste dat religieuze verhalen een hoge graat aan bullshit in zich hebben en, ten tweede, dat iedereen ontzettend naar die verhalen verlangt, graag helemaal in ze opgaat en dat ze de meest verschillende mensen verenigen. Nou, dat is toch een behoorlijk interessante antropologische en ook wel redelijk optimistische visie, of niet?

Recensie | Book of Mormon (Rafael te Boekhorst)

Ik haalde mijn jas op, trok hem aan en stroomde met een grote menigte mensen de straat op. En daar gebeurde iets wat we allemaal niet verwacht hadden. Want wie stonden daar?… Warempel…echte Mormonen. Gelach vulde de avondhemel, toen iedereen met hun smartphones op de netjes aangekleden figuren toetstape. “Mag ik een selfie met u maken?” Alles veranderde in een vrolijke freakshow. De Mormonen gedroegen zich zoals het de volgelingen van de grootste pacifist Christus betaamt: Ze bleven vriendelijk, zelfs tegenover de snerende spot van enkele mensen. Tegelijkertijd waren er ook mensen die werkelijk geïnteresseerd waren en met ze in gesprek gingen. Ik geloof dat de Mormonen nog nooit zoveel flyertjes hebben kunnen uitdelen. Volgens de Mormonen waren er zelfs enkelen die hun kerk zijn bijgetreden.

★★★★☆

Rafael te Boekhorst