Vertrek van Jon Stewart – Deel 1 | Een avond vol bekenden (Sandro Algra)

Hoewel sommige mensen dit al aan hadden zien komen was het toch groot nieuws toen Jon Stewart afgelopen februari zijn vertrek aankondigde. Hij was al ruim 16 jaar presentator van het befaamde actualiteitenprogramma The Daily Show with Jon Stewart. In die periode heeft er veel polarisatie plaatsgevonden in de Amerikaanse samenleving. In een tijd waarin de politiek van het land in een circus is veranderd en de echte journalisten de draad lijken te zijn kwijtgeraakt is het deze kleine Joodse kerel, de presentator van een ‘fake news’ show, die door veel mensen werd gezien de stem van de redelijkheid. Na twee oorlogen, vier presidentsverkiezingen en een hoofd vol grijze haren vond hij het wel genoeg geweest: van de hele dag lang het nieuws op de voet te moeten volgen wordt je erg depressief. Op 6 augustus was het eindelijk zover: Stewart nam afscheid van zijn fans en medewerkers in een extra lange tv-special.

De correspondenten

Stewarts laatste aflevering begon als elke andere uitzending: met een verslag van het debat tussen de Republikeinse presidentskandidaten. “Vanwege de huidige hoeveelheid aan vaste correspondenten kunnen we helaas niet verslag doen over alle kandidaten” merkte Stewart op. Nadat afgelopen jaar een hele reeks medewerkers vertrok waren alleen de jonge verslaggevers Jordan Klepper, Hasan Minhaj en Jessica Williams over. Dit tekort werd al gauw goed gemaakt toen de ene na de andere oud-medewerker van de show spontaan een entree maakte.

“Dus je stopt eindelijk Jon! Ik wist wel dat het met jou niks zou worden.” Dat waren de woorden van de originele presentator Craig Kilborn. Het is na al die jaren moeilijk voor te stellen dat The Daily Show niet altijd onder Stewarts leiding heeft gestaan. Kilborn presenteerde het programma al vanaf 1996. Pas toe hij drie jaar later het stokje aan Jon overdroeg nam het succes van het programma langzamerhand toe. Het was in die tijd dat ze zich meer gingen richten op politieke satire. Ook de opvolger van Stewart, Trevor Noah, kwam langs om zijn toekomstige bureau alvast op te meten.

Ook fijn om te zien waren de correspondenten die sinds hun vertrek buiten het programma carrière maken. Zo had je John Oliver, die sinds vorig jaar zijn eigen HBO serie heeft: Last Week Tonight. Een ander bekend gezicht was Hollywoodacteur Steve Carell: “Ik ben nooit weg geweest Jon. Een internationaal superster zijn deed ik er maar bij terwijl ik mijn volgende opdracht van jou afwachtte.”. Natuurlijk was ook Larry Wilmore van de spin-off The Nightly Show erbij. Stephen Colbert was al sinds 1997 lid van The Daily Show. Later zou hij zijn eigen spin-off genaamd The Colbert Report presenteren, totdat hij afgelopen jaar daarmee stopte. Een prachtig moment van de avond was toen Stewart tijdens Colberts monoloog uit verlegenheid zijn stoel bijna verliet. Dit gebeurde toen Colbert van het script afweek om hem namens alle collega’s te bedanken. Als een bescheidde man met een flinke hoeveelheid zelfspot is Jon nooit het beste persoon geweest om complimenten te ontvangen.

 De redactie

“Wat ik nogal het meest ga missen zijn de mensen waar ik mee samenwerk. Dit is de mooiste plek waar ik ooit heb gewerkt, en ik zal dat ook nooit meer opnieuw krijgen. Ik moest daar vrede mee vinden, wetend waar ik voor weg ging lopen”. Zijn succes heeft Stewart voor een groot deel te danken gehad aan zijn redactie. Bij een comedyprogramma waarin satire de basis vormt van de humor komt er veel meer bij kijken dan leuke grappen. De show was zeer afhankelijk van zeer zorgvuldige ‘fact checking’. Als je een grap namelijk baseert op een onjuist feit verlies je al snel je geloofwaardigheid. In plaats van een onvermijdelijk emotionele toespraak te houden om het personeel achter de schermen te bedanken besloot Jon maar een filmpje te tonen zodat het publiek er zelf kennis mee kon maken. Natuurlijk deed hij dit in de stijl van een van zijn favoriete films: Goodfellas.

Respect richting je tegenstander

Naast al het eerbetoon werd er ook stilgestaan bij de mensen waar Stewart moeilijkere relaties op na heeft gehouden. De grote verassing van de avond was om correspondent Wyatt Cenac weer te zien. Hij maakte een aantal weken eerder bekend dat hij The Daily Show in 2012 verliet omdat hij zich na een felle woordenwisseling met Stewart niet langer op zijn gemak voelde. Met een ingestudeerd, maar toch gênant, gesprek leek het alsof de twee mannen eindelijk hun geschillen konden bijleggen (in het echt hadden ze al over de telefoon gesproken).

Er waren meer mensen die nog een appeltje te schillen hadden met Stewart. Een handjevol politici die Jon gedurende zijn hele carrière had bespot namen de tijd om een venijnig afscheidsbericht in te spreken. Denk hierbij aan gouverneur Chris Christie, senator John McCain en presidentskandidaat Hillary Clinton. De directeur van Arby’s nam wraak op Jon vanwege diens gewoonte om het eten van zijn voedselketen met braaksel te vergelijken, ook al beweerde Stewart later nog nooit bij Arby’s te hebben gegeten.

Verder had je ook CNN nieuwslezer Wolf Blitzer en Bill O’Reilly van Fox News. De laatste jaren waren deze twee nieuwszenders de belangrijkste doelwitten van The Daily Show. CNN werd vooral verweten dat ze meer aandacht besteden aan technologische snufjes dan aan nieuws en regelmatig zendtijd opvullen met sensatie. Fox News, het kanaal dat “Fair and Balanced” als slogan heeft, houdt er vooral het imago op na van een conservatief propagandazender. Stewart maakte graag werk van het blootstellen van de onbekwaamheid en hypocrisie die de journalisten van deze zenders met regelmaat vertonen. The Daily Show had de oprichting van Fox News in 1996 zelfs nog meegemaakt. Zonder deze nieuwszender was Jons carrière waarschijnlijk anders gelopen, maar hij was ook de eerste om toe te geven dat hij werkloos zou zijn zonder hen.

Hoe verder?

Per 28 september zal The Daily Show verdergaan onder leiding van de 31-jarige Zuid-Afrikaanse komiek Trevor Noah. Het vervangen van een zeer gerespecteerde tv-persoonlijkheid voor een relatief onervaren jongeman heeft voor de nodige sceptische reacties gezorgd. Sinds afgelopen december was Noah zo nu en dan bij The Daily Show als correspondent te zien. Hij slaagt er nog altijd niet in om het hele land te overtuigen dat hij Stewarts ideale vervanger zal worden. Maar John Oliver merkte onlangs op dat Jon Stewart per definitie onvervangbaar is: “Je kunt niet de beste man die dit ooit heeft gedaan vervangen, hopelijk weet Trevor zijn eigen weg te vinden.”. Daarnaast moeten we niet vergeten dat ook Stewart niet de beste recensies kreeg toen hij begon. Daarom lijkt het nu, een jaar voor de volgende Amerikaanse presidentsverkiezingen, een goed startmoment voor Noah. Op die manier krijgt hij de kans om in zijn positie te groeien. Stewart is in ieder geval wel dolenthousiast om Noah achter zijn bureau te zien: “Misschien word ik wel correspondent, enkel om hier deel van uit te kunnen maken!!!”.

Sandro Algra

---

Bekijk deel 2 van de blog voor 10 hoogtepunten in Jon Stewarts carrière.

---