De 12 Roald Dahl films – deel 1 (Sandro Algra)

Naar verwachting zullen de bioscopen op 18 november de deuren weer openen. Dat is precies op tijd voor de Nederlandse première van The Witches. Uiteraard is dit niet de eerste verfilming van een Roald Dahl boek. Sterker nog, het is niet eens de eerste verfilming van Roald Dahls The Witches! Wat maakt Roald Dahl verhalen nou zo aantrekkelijk, en vooral tijdloos? In deze lijst wil ik graag alle Roald Dahl films sorteren, van slechtste naar beste. Hoewel, aangezien hij vooral bekend stond om zijn kinderboeken zal ik hier geen films noemen als You only Live Twice (excuus richting de James Bond fans). Dit artikel bevat enkel de films die je met de hele familie kunt kijken. Het is vrij lastig om te weten hoe je een Roald Dahl film moet te beoordelen, vooral omdat de schrijver zelf vaak niet zo blij was met deze verfilmingen (en dat is een understatement!). Met dit lijstje wil ik uitzoeken wat de beste Roald Dahl films met elkaar gemeen hebben.

12 Roald Dahl films - Deel 1


Lees ook het tweede deel van de lijst met Roald Dahl films


12. Roald Dahl’s Esio Trot (2015)

Als je te verlegen bent om de liefde van je leven aan te spreken, wat doe je dan? Bedenk een uitgebreid plan om haar op te lichten! Ik genoot grotendeels van het trage tempo van deze film, en dat komt door de acteurs. Dustin Hoffman en Judi Dench zijn perfect gecast als Mr. Hoppy en Mrs. Silver. Ik vind het zelfs goed dat het einde van de film afwijkt van het boek. Het verhaal ging immers over een man die het hart van zijn buurvrouw probeert te winnen door haar wijs te maken dat hij met haar schildpad kan praten, en er nog mee weg komt ook! Voor een speelfilm is het logisch dat ze dit einde niet konden gebruiken.

Waar de film de plank volledig misslaat is met de rol van James Corden als de verteller. Hij legt enkel dingen uit die je als kijker al kunt zien, en zijn humor is tenenkrommend. Het lijkt erop dat zijn segmenten alleen maar zijn toegevoegd om het plot van een heel dun boek tot een speeltijd van 90 minuten uit te rekken. Deze film had beter gewerkt als het een uur of korter was geweest.

★★1/2☆☆

11. The BFG (2016)

Een verfilming van een klassiek kinderboek, geproduceerd door Disney en geregisseerd door Steven Spielberg: dat klinkt als de ideale combinatie. Althans dat was het misschien geweest als het 20 jaar eerder was gemaakt. Spielberg heeft familiefilms gemaakt die zowel magisch als griezelig zijn. Dit is een verhaal over een klein meisje dat samen met de Grote Vriendelijke Reus op avontuur gaat om dromen te vangen. Het is echter ook een verhaal waarin kinderen door reuzen ’s nachts uit hun bed worden geroofd en opgegeten. The BFG heeft alle fantasie elementen van het boek, maar het heeft noch de enge scènes noch de donkere humor. De visual effects zijn mooi, de omgevingen zien er ontzettend schoon en kleurvol uit. En Mark Rylance is een geweldige acteur, die de Grote Vriendelijke Reus via motion capture tot leven brengt. Maar toch voel je dat de film veel te afhankelijk is van CGI. Je krijgt hierdoor nooit hetzelfde gevoel van spanning of realisme als in andere Spielberg films. Ondanks dat The BFG het boek vrij nauw volgt is het resultaat een doorsnee kinderfilm.

★★★☆☆

10. Charlie and the Chocolate Factory (2005)

Tim Burton’s Charlie and The Chocolate Factory heeft veel kritiek gekregen. Sommige mensen noemen het zelfs een van de slechtste remakes aller tijden. Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Het is op de eerste plaats een nieuwe, en trouwere, verfilming van Roald Dahls werk. Ik was behoorlijk enthousiast om bepaalde stukjes uit het boek eindelijk in een film te zien. En het was ook fijn om de heerlijk sadistische liedjes van de Oompa-Loompa’s te horen. Serieus, elke keer als een ongehoorzaam kind zich verongelukt in de chocoladefabriek hebben ze al een lied klaarstaan om hem of haar te roasten.

Helaas heeft de film ook één groot minpunt, en dat is Johnny Depp. We weten dat deze acteur graag in de huid kruipt van flamboyante figuren. Maar om Willy Wonka te spelen als een Michael Jackson look-alike is een van zijn meest bizarre keuzes. Het feit dat deze engerd een groepje kinderen uitnodigt voor een rondleiding in zijn betoverende chocoladefabriek maakt dit nog verontrustender.

★★★☆☆

9. The Witches (2020)

Een kleine jongen die zijn ouders verliest wordt geadopteerd door zijn oma. We zien hier het rouwproces van een kind; en dit is meteen het beste gedeelte van de film, vooral dankzij de briljante actrice Octavia Spencer. Het is ook verassend dat de film het einde van het boek eert. The Witches is immers een donker en deprimerend verhaal dat toch een hele positieve boodschap overbrengt.

Waar de nieuwe verfilming van The Witches minder in slaagt is het middengedeelte, oftewel het gedeelte waarin de hoofdpersoon heksen ontmoet. De film heeft al veel te bewijzen, aangezien de verfilming uit 1990 een cultstatus heeft opgebouwd. Anne Hathaway is een prima keuze om de opperheks te spelen. Wanneer ze haar demonische vorm toont zijn haar emoties groots, bijna Shakespeareaans. Ze is echter minder geloofwaardig als ze de gedaante van een normale vrouw aanneemt. Het is alsof ze is vergeten om subtiel te acteren; en deze film kon wel wat meer subtiliteit gebruiken. Bovendien zien de visual effects er nu al uit alsof ze 10 jaar oud zijn. Dat krijg je als je te zwaar afhankelijk bent van CGI, en maar weinig filmmakers lijken dat te leren.

Robert ZemeckisThe Witches verschilt genoeg van de eerste film om meer te zijn dan een overbodige remake, maar ik denk niet dat men deze film in de toekomst boven het origineel zal kiezen.

★★★☆☆

8. Willy Wonka & the Chocolate Factory (1971)

Het mag nu dan wel een klassieker zijn, maar Willy Wonka & the Chocolate Factory is een van de bekendste voorbeelden van een verfilming die door de auteur werd onteigend. En ik begrijp Roald Dahls mening wel, want als een jonge fan van het boek was ik ook niet zo blij met deze film. Ik was niet onder de indruk van de productiewaarde, de liedjes klonken alsof ze meer thuis horen in een film als Mary Poppins en ik had mij de Oompa-Loompa’s niet voorgesteld als de gemuteerde nazaat van Super Mario en Donald Trump. Maar ach, hoe deze mannetjes eruit zagen verschilt ook per editie van het boek (oorspronkelijk waren het eigenlijk meer Zwarte Pietjes!). Als je het originele werk van Roald Dahl even vergeet is het gewoon een leuke kinderfilm. Ja, de sets zien er niet heel overtuigend uit, de personages zijn grotendeels karikaturen, en ik ben nog altijd geen fan van de liedjes (afgezien van Pure Imagination, die wel een mooie melodie heeft). Uiteindelijk is Gene Wilders Willy Wonka het personage dat deze film maakt. Hij vindt de perfecte balans tussen excentriek, grappig en charismatisch; en dat moet je ook wel hebben als je een verstrooide wetenschapper bent die zijn carrière toewijdt aan de productie van snoep.

★★★1/2☆

7. Matilda (1996)

In veel opzichten is Danny DeVito de beste regisseur voor Roald Dahl films. Hij heeft grotendeels dezelfde sadistische humor, en zelfs zijn familiefilms hebben meestal een donker randje. DeVito’s regiestijl is niet voor iedereen, maar ik ben zeker wel fan.

In Matilda zien we een basisschool waar kinderen worden opgesloten in benauwde kasten met spijkers, of gedwongen worden om een dodelijke dosis chocoladetaart op te eten. Onze heldin Matilda ontwikkelt telekinetische krachten, die ze gebruikt om zich te verzetten tegen de tirannie van haar ouders en schooldirectrice.

Dit verhaal is waarschijnlijk Roald Dahls grootste anti-autoriteit fantasie. De manier waarop onschuldige kinderen tegenover boosaardige volwassenen worden geplaatst is wel erg zwart-wit. Maar nu ik er als volwassen persoon op terug kijk vind ik schooldirectrice Mrs. Trunchbull eigenlijk wel een heel leuk persoon. Ze is een geweldige slechterik: atletisch, intelligent en beresterk. In onze huidige maatschappij is het steeds normaler om vrouwen in zulke manlijke rollen te zien. Trunchbull zou een spin-off kunnen krijgen waarin zij zelf de heldin is.

★★★1/2☆

In het tweede deel van deze lijst bespreek ik naar mijn mening de 6 beste Roald Dahl films. Vraag jij je overigens weleens af hoe het met de jonge acteurs uit Matilda is afgelopen? Ik kan je vertellen dat je met het eten van veel chocoladetaart nog behoorlijk kunt afvallen! Op YouTube kun je ook de complete reünie van de cast zien.

Sandro Algra