Certified Cinema | The Shawshank Redemption

1994 was een jaar met drie buitengewone prestaties. Quentin Tarantino bracht Pulp Fiction uit, de eerste film die succesvol de regels van chronologie in film brak en daarmee een geliefde film is geworden binnen de community. Tom Hanks speelde Forrest Gump in Forrest Gump, won daarvoor de Oscar voor beste acteur en de film won de Oscar voor beste film. Dat vond ik zeker terecht, want Forrest Gump is een ontroerende film die prachtig in elkaar zit. Hier zal ik in de toekomst zeker nog wel een woordje over willen doen. In 1994 kwam echter ook The Shawshank Redemption uit en daar gaan we het in dit artikel over hebben.

Titel: The Shawshank Redemption
Releasejaar: 1994
Regisseur: Frank Darabont
Cast: Tim Robbins, Morgan Freeman, Bob Gunton, William Sadler, Clancy Brown
Scenario: Frank Darabont
Genre: Drama
Speelduur: 142 Minuten
Waar te kijken: Amazon Prime Video

The Shawshank Redemption recensie

---

Let op! Deze recensie bevat flinke spoilers

---

In The Shawshank Redemption, een film gebaseerd op een korte novelle van Stephen King genaamd Rita Heyworth and the Shawshank Redemption, komt Andy Dufresne gevangen te zitten in de Shawshank-gevangenis wegens moord op zijn vreemdgaande vrouw en haar lover. Ondanks dat we erachter komen dat dit onterecht is, krijgt Andy toch twee straffen voor het leven: een voor ieder van zijn ‘slachtoffers’. Dit betekent dat er geen kans is voor hem om Shawshank legaal te verlaten. In de gevangenis maakt hij al gauw vrienden met Red, gespeeld door Morgan Freeman en nog een aantal andere gevangenen.

The Shawshank Redemption is simpelweg een iconische film. Alles eraan is tijdloos. Ik heb vorig jaar het genoegen gehad om de film in de bioscoop te zien, vanwege de 25-jarige Anniversary, en nu heb ik hem thuis eindelijk op 4K liggen. De 4K Blu-ray van deze film ziet er dan ook kristalscherp uit, de kleuren zijn een stuk verbeterd en de audio is duidelijker dan ooit: het is simpelweg de beste manier nu om deze film te kijken. Zeker een aanrader dus.

His judgement cometh, and that right soon

De status van de film begint bij de karakters. Andy Dufresne is een zeer sympathiek karakter. In het begin is het nog onduidelijk of dat hij zijn vrouw en haar lover daadwerkelijk heeft doodgeschoten, dat blijft nog even onduidelijk. En ondanks het feit dat hij inderdaad een lang postuur en een kille uitstraling heeft, staan we al gauw achter hem. Het feit dat Red goede woorden over hem heeft te zeggen helpt, maar het zijn vooral zijn acties die hem in een sympathiek licht weten te zetten: het regelen van een biertje voor zijn vrienden, het opzetten van een bibliotheek waardoor gevangen hun diploma kunnen halen of simpelweg zijn interacties met anderen.

Maar hoe meer we met de film meegroeien, hoe meer we om Andy gaan geven. Dit komt door het feit dat hem constant onrecht aangedaan wordt. Als er iets is dat ervoor zorgt dat het publiek achter een karakter staat, is dat oneerlijkheid. Het begint met de situaties waarin hij meervoudig verkracht wordt door ‘the sisters’, maar al helemaal wanneer bekend wordt dat hij daadwerkelijk onschuldig is en hij dan 2 maanden in eenzame opsluiting wordt gezet. En dan wordt ook een jonge gevangene die hem probeerde te helpen doodgeschoten. Dit zorgt er allemaal voor dat wij als publiek Andy Dufresne willen zien slagen. Tim Robbins speelt het personage ook geweldig.

En dan is er natuurlijk ook nog Morgan Freeman als Red en zijn iconische voice-over onder de film. Hij dient als ons ingangspunt voor het publiek, we maken het verhaal van Andy mee met alle invalshoeken die Red meemaakt, en dat maakt het voor ons een stuk toegankelijker en geeft het verhaal wat meer het gevoel dat het vastgelegd is in de realiteit. Normaal voelt voice-over in een film heel goedkoop aan, als een soort luiheid van de schrijver. Maar in The Shawshank Redemption voelt het heel natuurlijk.

Menselijke gevangenen

De hele film probeert de gevangenen in dit verhaal wat meer menselijkheid te geven. Het bekijkt ze met een eerlijke blik, plaatst ze in verschillende situaties maar heeft er geen verder commentaar op. De gevangenis kan best wel eens een wrede plek zijn. Andy probeert daartegen te strijden, door de bibliotheek te bouwen, muziek op de speakers te spelen en andere gevangenen te helpen om hun educatieve achterstand weg te werken.

En dan wordt het concept van institutionalisering ook nog heel mooi laten zien door Red, en zijn karakter-ark in de film. Het laat zien dat je na een bepaalde tijd te afhankelijk wordt van de muren, zoals bij het karakter van Brooks. Denk aan het idee dat je in de buitenwereld niemand ben, niets kan en het heel moeilijk zal hebben. Uiteindelijk gebeurt dit minder bij Red, dankzij Andy.

Wat ook te prijzen valt aan The Shawshank Redemption is Bob Gunton als Warden Norton. Hij is niet perse een van de meest populaire filmschurken en heeft geen duidelijk onderscheidende eigenschappen of bijzonderheden. Maar in de film heeft hij macht. Hij bezit praktisch de levens van zijn gevangenen. Hij bepaalt wat ze wel en niet mogen doen. Wanneer Andy vraagt een kans te krijgen op een nieuw gehoor zet hij hem in eenzame opsluiting en schiet een jonge gevangene dood. En dit kan hij doen, door de macht die zijn status hem geeft. Deze zaken maken van Norton een zeer intimiderende schurk.

Get busy living, or get busy dying

Er zijn dan ook natuurlijk een hoop technische keuzes te prijzen in The Shawshank Redemption. De muziek van Thomas Newman is enorm indrukwekkend en staat al een tijdje in mijn Spotify playlist. Beroemde cameraman Roger Deakins heeft deze film opgenomen, en buiten het feit dat alle shots er prachtig uitzien, is de keuze om niet te veel shots van de gevangenis van buiten toe te voegen, om het idee van opsluiting te bevorderen, heel slim gedaan.

Het script zit ook heel creatief in elkaar. Want pas na 100 minuten in de film beginnen de scènes die over het ontsnappen van Andy gaan. Hiervoor wordt er amper iets over gezegd. Er is geen constante opbouw of set-up. En toch is dit succesvol! De film weet in die eerste 100 minuten nog steeds enorm goed door te vloeien. Want dit is in feite geen film over een gevangenisontsnapping. Het verhaal gaat daar niet over. De film is een schets van gevangenen, hoe ze hun leven leiden, hoe kleine dingen zoals muziek zeldzaam en schaars zijn, terwijl ze voor andere mensen compleet natuurlijk lijken. De ontsnapping is simpelweg de resolutie van de film, en niet waar het over gaat. En toch zijn er eerder al subtiele hints naar Andy’s plan aanwezig!

Met 2 en een half miljoen stemmen staat The Shawshank Redemption op nummer 1 in de IMDb Top 250, met een gemiddelde van 9,3/10. Alhoewel het niet mijn all-time favoriet is, staat hij zeker in mijn top 25 beste films. Alle karakters boeien, het verhaal boeit, de technische keuzes zijn perfect en de film heeft misschien wel het meest bevredigende einde in de geschiedenis van film.

★★★★★

Rick van Wijk

VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, Twitter en Pinterest. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.