Recensie | Philomena (Nadine Stolk)

In Philomena speelt Oscarwinnares Judi Dench de liefhebbende Philomena, en scenarioschrijver Steve Coogan de cynische Martin Sixsmith. Zij zijn tegenpolen die in de film bij elkaar worden gebracht. De combinatie van de twee is fascinerend en zorgt voor een spanning met humoristische ondertoon. Samen gaan zij op zoek naar de verloren zoon van Philomena, Anthony. Deze zoektocht is mooi in beeld gebracht door regisseur Stephen Frears (The Queen).

Titel: Philomena
Regisseur: Stephen Frears
Cast: Judi Dench, Steve Coogan, Mare Winningham, Michelle Fairley
Schrijvers: Steve Coogan, Jeff Pope, Martin Sixsmith
Genre: Drama
Duur: 97 minuten
Release: vanaf 9 januari 2014 in de bioscoop

Verloren zoon

Op jonge leeftijd zien de felblauwe ogen van Philomena angstvallig toe hoe haar zoontje haar ontnomen wordt. Na zwanger te zijn geraakt van een onbekende jongen die ze op de kermis heeft ontmoet, is zij haar familie te schande. Ze wordt in het klooster bij de nonnen van de Sisters of the Sacred Heart achtergelaten. Hier wordt de kleine Philomena niet hartelijk ontvangen, zij zal boeten voor haar zonde. Eén uur per dag mag zij haar kleine Anthony in de armen sluiten. Als hij wordt geadopteerd door een rijk Amerikaans gezin kan Philomena niets anders doen dan machteloos toekijken.

Bijna 50 jaar later leeft Anthony nog steeds voort in haar gedachten. Al deze tijd heeft ze zijn bestaan geheim gehouden, maar op zijn 50e verjaardag verteld ze haar inmiddels volwassen dochter over hem. Philomena leeft in haar verleden, er is geen ontkomen aan de flashbacks en herinneringen. Van de blik in Anthony’s ogen tot aan de woorden die gesproken zijn, alles staat tot in detail in haar geheugen gegrift.

Gebalanceerd duo

Martin Sixsmith, de lichtelijk gedeprimeerde oud BBC-journalist die door een schandaal zijn baan is verloren, schiet Philomena te hulp. In eerste instantie is hij geen voorstander van human interest stories, maar hij valt voor het verleden van de oude, hulpeloze vrouw. Hij ziet een aangrijpend verhaal in de ‘evil’ nonnen, waarnaast Philomena een compleet andere beweegreden voor samenwerking heeft. Samen gaan zij terug naar het klooster om te ontdekken wat er met haar verloren zoon is gebeurd. Martin is verbijsterd over de manier waarop Philomena de wereld bekijkt. Ze haalt haar kennis uit romantische verhalen in plaats van uit het harde echte leven, iets wat de cynische Martin niet begrijpt. Dit zorgt voor geweldige onderlinge gesprekken. Gesprekken gevuld met ongemakkelijke momenten, vol onbegrip van Martin en een vrolijk babbelende Philomena die hier geen enkel besef van heeft. Dom is Philomena niet, ze drukt de bijdehante journalist met zijn neus op de feiten waardoor ze hem keer op keer stil weet te krijgen.

Emoties en aanklacht

De film wordt gekenmerkt door emotie. Van een moeder die het gemis van haar zoon niet kan verwerken tot de onmacht tegenover de katholieke kerk. De frustratie en woede die deze onmacht bij Martin veroorzaakt en de rust en vergevingsgezindheid die Philomena bij zich draagt. Samen vormen zij een ultiem koppel dat elkaar perfect in balans houdt. Eén ding hebben zij gemeen, ze zijn oprecht en uiten hun gevoelens wanneer de behoefte ertoe is.
Of het nu de kwetsbare blik in Philomena’s ogen is, of zijn deceptie tegenover de katholieke kerk, Martin smelt. Uiteindelijk niet voor het verhaal, maar voor de vrouw erachter. De spannende wijze waarop drama en komedie elkaar afwisselen, gecombineerd met de tastbare chemie tussen Philomena en Martin, maakt deze film het kijken waard.

Oscarnominaties

Stephen Frears, wiens werk twee keer eerder genomineerd werd voor een Oscar, in 1990 voor The Grifter en in 2006 voor The Queen, weet het verhaal op sublieme wijze in beeld te brengen. Dit jaar is ook Philomena genomineerd voor Beste Film. Steve Coogan, tevens een van de scenarioschrijvers, bewijst in deze film dat hij meer kan dan alleen de komiek uithangen. Hij vertolkt de rol van de echte Sixsmith, die in 2009 het boek ‘The Lost Child of Philomena Lee’ publiceerde, op fascinerende wijze. Het scenario dat Steve samen met Jeff Pope schreef, heeft de ‘Award voor Best Screenplay’ gewonnen op het prestigieuze filmfestival van Venetië en is eveneens genomineerd voor ‘Best Adapted Screenplay’ bij de Oscars. Judi Dench weet de zware onderliggende emoties van haar personage op subtiele wijze te brengen en creëert hiermee een gunfactor. Eerder won zij een Oscar voor Best Vrouwelijke Bijrol in 1999 voor de film Shakespeare in love. Na het winnen van deze prijs is zij nu voor de 5e keer genomineerd, dit jaar voor Best Vrouwelijke Hoofdrol. Een Oscar die zij in mijn ogen verdient voor de tot in detail uitgewerkte uitvoering van haar personage in Philomena.

Nadine Stolk