Recensie | Green Book (Kimberly Leerkes)

Het is een eeuwenoude formule: twee onwaarschijnlijke personen die qua karakter en uiterlijk elkaars tegenpolen zijn, worden aan elkaar gekoppeld. Door omstandigheden moeten ze zichzelf dwingen elkaar te tolereren, waarna een hechte vriendschap ontstaat. En raad eens? De twee worden elkaars beste vrienden.

Green Book past wat dat betreft perfect in dat straatje. Toen de film het afgelopen weekend tijdens het 20ste PAC Festival van Pathé voor het eerst werd getoond, was ik ook direct enthousiast. Niet zozeer vanwege het plot, want daar wist ik aanvankelijk weinig van, maar vooral vanwege de acteurs Viggo Mortensen en Mahershala Ali die de hoofdrollen bekleden.  In het buitenland heeft de film intussen ook al de nodige aandacht gehad en tijdens de Golden Globe Awards zelfs een prijs gewonnen in de categorie Best Motion Picture – Musical or Comedy, Best Screenplay en Best Supporting Actor (voor Ali). Best een indrukwekkend lijstje! En na het zien van de film vind ik deze prijzen ook geheel terecht. Het is één van de grote titels van 2018 die als je filmliefhebber toch echt even moet bekijken.

Titel: Green Book
Regie: Peter Farrelly
Cast: Viggo Mortensen, Mahershala Ali, Linda Cardellini
Scenario: Nick Vellelonga, Brian Hayes Currie, Peter Farrelly
Genre: Drama, Comedy
Speelduur: 130 minuten
Release: Vanaf 31 januari 2019 in de Nederlandse bioscoop

Twee onwaarschijnlijke vrienden

Het verhaal van Green Book is het waargebeurde verhaal dat geschreven is in samenwerking met Vellelonga’s zoon Nick Vallelonga. De nadruk ligt op Frank “Tony Lip” Vallelonga, een Italiaanse uitsmijter van een nachtclub in New York gespeeld door Viggo Mortensen die voor deze film flink aankwam. Als hij door omstandigheden tijdelijk zonder werk komt te staan krijgt hij de baan om Dr. Don Shirley’s (Mahershala Ali) chauffeur te worden aangeboden. Shirley is een zeer getalenteerde pianist van Afro-Amerikaanse afkomst die in de hoge kringen van het Zuiden gaat optreden tijdens zijn wintertour. Hij heeft Tony nodig; niet alleen als chauffeur maar ook als bodyguard. Want een zwarte man in het Zuiden van de Verenigde Staten dat vraagt om problemen.

Tijdens hun tour van 8 weken leren de twee mannen, die niet veel met elkaar gemeen hebben, elkaar beter kennen. Het karakter van de twee kan niet verder van elkaar vandaan staan; Tony is een grofgebekte KFC lover en Shirley een delicate altijd-in-pak snob die weinig verband voelt met andere Afro-Amerikanen. Omstandigheden doen hun vriendschap groeien, met op de achtergrond zware thema’s zoals racisme op zijn puurst en confronterende vragen over identiteit. De twee maken een buitengewone groei door, met de nadruk op hun vriendschap die hen als persoon eeuwig zal veranderen.

De ontwikkeling die de personages van Mortensen en Ali doorgaan blinken enorm uit in deze film. De twee hebben een ontzettend goede chemie met elkaar, waardoor je met gemak 2 uur lang kunt kijken naar simpele scènes waarin ze in principe niets anders doen dan praten in een auto. Mortensen komt een aantal keer onverwacht grappig uit de hoek, terwijl Ali juist ijzersterk is in zijn subtiele eenvoud als de ietwat stijve Shirley. Beiden acteurs laten goed zien waar hun talenten liggen en zetten een complex personage neer waarbij het duidelijk is wat zij denken en waar ze mee moeten dealen. Voorop staat hun relatie, die van ongewilde collega’s overgaat naar tolerantie en later vriendschap. Met als achtergrond een moeilijke wereld die een duidelijke stempel achterlaat op de identiteit van zowel Shirley als Tony.

Handboek voor Zwarte Reizigers

De titel van de film slaat op het handboek van Afro Amerikaanse reizigers die prettig door het zuiden wilden reizen. Dit 20ste eeuwse handboek geschreven voor Victor Hugo Green heette The Negro Motorist Green Book en bestond uit restaurant- en hotel tips die zwarten wel accepteerden.

Het boek zelf krijgt maar een paar seconden screentime, waardoor je je ergens kan afvragen waarom de film deze titel krijgt. Maar het verhaal dat achter het bestaan van zo’n boek schuilt wordt vanuit meerdere perspectieven belicht. Want als kijker ben je als het ware net als Tony en leer je gaandeweg waarom voor er speciaal voor deze doelgroep een handleiding wordt geschreven. Als je dan via de hoofdpersonen de wereld van het 20ste eeuwse Zuiden  afreist kom je verschillende situaties tegen waarin de racistische houding tegenover Afro-Amerikanen wordt onderstreept.

Normaal gesproken valt een onderwerp als racisme enorm zwaar in een film. Maar de (duistere) humor van Green Book weet het toch met enige luchtigheid te behandelen. Soms werd ik als kijker geconfronteerd met stereotype clichés die achteraf gezien absoluut niet lachwaardig zouden moeten zijn. Toch weet regisseur Peter Farrelly deze luchtige toon neer te zetten en het valt goed. Want hij confronteert de kijker juist met die clichés om iets los te maken. En ik hoop daarom van harte dat het hem gelukt is bij iedereen die deze film kijkt.

★★★★ ½

Kimberly van Niele