Recensie | Jeffrey Epstein: Filthy Rich (Noortje van Bentum)

In juli 2019 werd multimiljonair Jeffrey Epstein opgepakt voor misbruik van minderjarige meisjes en betrokkenheid bij grootschalige sekshandel. Wat volgde was een kortdurende rechtszaak die wereldwijde media-aandacht kreeg vanwege de enorme hoeveelheid slachtoffers die naar voren kwamen. Die slachtoffers krijgen in deze documentaire een versterkte stem in de zaak Epstein, wat het verhaal veel kracht bijzet en laat zien wat voor macht één persoon kan bezitten. Lees hier de recensie van de Netflix serie Jeffrey Epstein: Filthy Rich door Noortje van Bentum.

Titel: Jeffrey Epstein: Filthy Rich (Netflix)
Regisseur: Lisa Bryant
Genre: Documentaire reeks (4 afleveringen)
Speelduur: 226 minuten
Releasedatum: 27 mei 2020 op Netflix

De vierdelige documentaire Netflix reeks Jeffrey Epstein: Filthy Rich brengt de misdaden van de manipulatieve pedofiel Jeffrey Epstein aan het licht. Zelf heeft hij geen grote rol in het verhaal; behalve zijn rechterlijke zittingen in zowel 2008 als in 2019 komt hij niet echt in beeld. De slachtoffers die hij heeft gemaakt vertellen het vrijwel volledige plaatje van deze zedendelinquent. Regisseur Lisa Bryant neemt ons mee naar het begin van de jaren ’90 en brengt ons door middel van vier delen naar het heden.

Wat dit verhaal zoveel diepgang geeft, is de hoeveelheid vrouwen die op hun beurt elk het verhaal over hun relatie met Epstein vertellen. Hoewel een overkill aan getuigenissen en hartverscheurende details funest kunnen zijn voor een goede documentaire, heeft regisseur Bryant heel erg goed gelet op de richting waar ze heen wilde. Ze heeft de nadruk gelegd op de vrouwen die Epstein heeft getraumatiseerd, zonder dat de trauma’s de overhand krijgen. De vrouwen worden ook niet geportretteerd als zielige slachtoffers, maar als vrouwen die voor zichzelf én voor anderen opkomen. Niet alleen zij die met Epstein te maken hebben gehad, maar ook voor elk ander persoon die een onprettige seksuele ervaring heeft meegemaakt.

Waarschijnlijk weten veel kijkers weinig van Epstein vóór de vele media-aandacht halverwege 2019. Deze man stond al veel langer onder toezicht van de FBI en lokale politie. Het is frustrerend en pijnlijk om te zien hoe lang Epstein al zijn misdaden kon begaan. Het leek alsof hij vrij spel had. En dat komt door de omvangrijke macht die hij bezat, mede door zijn vette bankrekening. Daarom is de titel Filthy Rich zeer toepasselijk, omdat hij dankzij zijn torenhoge financiële bezit lijkt weg te komen met het misbruiken van minderjarige meisjes. Overigens is de titel gebaseerd op een gelijknamig boek uit 2016, dat de misdaden van Epstein ook al aan het licht bracht.

Bryant heeft er slim voor gekozen om het verhaal van de pedofiel in vier afleveringen op te delen. Hoewel het een flinke zit is van bijna 4 uur, zijn de delen goed te volgen. Wel lijkt de rode draad in de tweede aflevering lichtelijk in de knoop te raken, als de tijdlijn twee kanten op gaat. We gaan zowel terug naar de jeugd van Epstein, als vooruit in de tijd richting zijn eerste rechtszaak in 2008. Daar treft hij een zeer amicale schikking met de Openbaar Aanklager van Florida, waardoor hij slechts 18 maanden de cel in gaat. En zelfs tijdens zijn straf kan hij nog vrij bewegen. De schikking is een schoolvoorbeeld van de enorme macht die hij uitoefende en de fouten die de overheid destijds maakte.

Later in het verhaal komt naar voren dat hij zowel geld als chantagemateriaal inzette om onder aanklachten uit te komen. Het is dan ook volkomen begrijpelijk dat de slachtoffers ontzettend bang waren om een verklaring af te leggen. Bovendien wordt duidelijk hoe manipulatief Epstein is door de manier hoe hij onzekere en al getraumatiseerde tienermeisjes voor zich weet te winnen. Degenen die zich verzetten, worden geïntimideerd, zowel door hem als zijn vriendin Ghislaine Maxwell. Zij blijkt een belangrijke spin in het web van sekshandel en ander misbruik te zijn, wanneer de slachtoffers vertellen hoe ze door haar zijn gelokt en ook zijn misbruikt. Overigens is Maxwell recentelijk opgepakt voor haar aandeel in de sekshandel en misbruik van minderjarigen.

Het onrecht wat de slachtoffers is aangedaan moet worden rechtgezet. Dat is het gevoel dat je krijgt wanneer je luistert naar de ontelbare traumatische ervaringen. Zo is de documentaire ook ingedeeld. Je luistert, je huivert en je triomfeert zodra je bij de laatste aflevering bent en hij eindelijk achter tralies wordt gezet. Wat wij het afgelopen jaar mee hebben gekregen, word in het vierde deel opeens in sneltreinvaart vertelt. Zo zien we vrij snel hoe de eerste zittingen verlopen, hoe de slachtoffers hun dader in de ogen kunnen kijken en na jaren van pijn hun verhaal kunnen vertellen aan de rechter. Alles valt echter snel weer uit elkaar als blijkt dat Epstein op 10 augustus 2019 zelfmoord pleegt in zijn cel. Alles wijst erop dat er slecht toezicht werd gehouden en al snel doen geruchten de ronde dat het mogelijk geen zelfmoord was.

Wel eindigt de documentaire op een pijnlijke, maar positieve noot: de zaak Jeffrey Epstein wordt niet gesloten ondanks zijn dood. De vrouwen die uit zijn greep zijn ontsnapt, krijgen uitgebreid de kans om zich uit te spreken tegen zijn daden. Een ongekende gebeurtenis in de geschiedenis van de Amerikaanse rechtsspraak en een sterk punt om de documentaire mee af te sluiten.

★★★★☆

Noortje van Bentum

VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, en Twitter. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.