Recensie | The Frighteners (Raymond Doetjes)

Veel mensen weten niet dat Peter Jackson vóór The Lord of The Rings met name horrorfilms regisseerde en zodoende in het vizier van Hollywood terecht is gekomen. Robert Zemeckis, die zelf een genie is op het gebied van regie en schrijven van scenario’s, denk bijvoorbeeld aan Back To The Furture, zag iets bijzonders in het scenario van Peter Jackson en Fran Walsh. The Frighteners is dan ook een bijzondere horror komedie, die weinigen in Nederland kennen. Origineel was het de bedoeling om het een aflevering van Tales of The Crypt te maken, maar het is uiteindelijk een hele feature geworden. Het idee om deze film terug te kijken kwam na het overlijden van R. Lee Ermey eerder deze week. Hij speelt in deze film de geest van een overijverige officier; een knipoog naar zijn rol in Full Metal Jacket. Maar heeft deze film met Michael J. Fox de tand destijds doorstaan? Met andere woorden is het een Blast of is het in de Past?

Titel: The Frighteners
Regisseur: Peter Jackson
Scenario: Fran Walsh, Peter Jackson
Cast: Michael J. Fox, Trini Alvarado, Peter Dobson, John Astin, Jeffrey Combs, Dee Wallace, R. Lee Ermey, Jake Busey
Speelduur: 110 minuten / 123 minuten (director’s cut)
Genre: Komedie / Horror
Release: 1996

Plot

Het verhaal gaat over Frank Bannister (Michael J. Fox), een ex-architect die na een tragisch ongeluk een andere carrière kiest. En dat is een carrière als… paranormaal rechercheur! Op een ludieke en grappige wijze weet hij klanten te vinden. Want wie belde er in 1996 nog The Ghostbusters? Laat staan een veredelde lepel-buigende charlatan als ‘Uri Geller’? En Frank neemt het spreekwoord “de een zijn dood is de ander zijn brood” wel heel letterlijk. Het noodlot heeft het alleen dat hij zich opdringt bij de arts Lucy Lynskey (Trini Alvarado) en haar ‘douche-bag’ echtgenoot Ray (Peter Dobson). Lucy had eerder die dag contact met Patricia Bradley (Dee Wallace), de ex van een geëxecuteerde seriemoordenaar. Patricia was als 15 jarige verliefd op de oudere Johnny Bartlet (Jake Busey) en zij werd initieel in verband gebracht met zijn moorden. Patricia leeft na een hechtenis in een soort van veredeld huisarrest bij haar moeder – een dame die sprekend lijkt op de dominante moeder van Norman Bates. Patricia raakte gewond bij een demonische manifestatie in haar huis. Dr Lucy Lynskey kwam langs om haar te verzorgen. Wat Lucy alleen niet weet is dat het demoon dat rondom Patricia haar ouderlijk huis hangt haar achtervolgde. Frank Bannister die de Lynskey’s als zijn volgende financiële cash-cow heeft uitgezocht weet ook niet dat zij daadwerkelijk door een kwaadaardige geest zijn bezocht. Frank Bannister zit dit keer ook tot over zijn hals in de spreekwoordelijke ‘ectoplasma’.

Analyse

De film is een welkome horror komedie met een hele eigen toon; het is eigenlijk een mash-up van Tales of the Crypt en Death Becomes Her. Het leuke van dit verhaal is hoe het zich ontrafeld en dat de expositie van de personages gaandeweg komt wanneer het nodig is voor het plot. Zelfs in de derde akte ontdek je nog iets nieuws aan bepaalde karakters – en er zijn heel veel karakters in deze film! Mijn persoonlijke favoriet is de FBI-agent Milton Dammers (Jeffrey Combs); deze vent lijkt erg op ‘Herr Flick van de Gestapo” van ‘Allo ‘Allo. Deze man is verknipt geraakt door al zijn undercover missies in paranormale culten en zaken – hij is een soort van Agent Mulder uit The X-Files, maar dan wel grappig op een misplaatste manier. De film is zeker geen zware kost, de horror en gore effecten zijn allemaal gedaan met een knipoog. Ik kan zelfs zeggen dat een 13 jarige er naar zou kunnen kijken en er niet bang van zal worden. Vooral omdat de VFX de tand destijds niet echt heeft doorstaan en het er dus vaak onbedoeld grappig uit ziet. Het acteren is zeer goed. Het is extreem lastig om komische karakters te spelen, die toch ook nog ‘echt’ overkomen zonder dat het te theatraal wordt. Dit is vooral lastig omdat juist de geesten hier per definitie enorme uitbundige persiflages van hun sterfelijke zelf zijn. Michael J. Fox is misschien nog wel een van de minste in deze film.

Er zitten heerlijke grappen in The Frighteners die in deze tijd van “misplaatste, misselijkmakende politieke correctheid” als ‘racistisch’, ‘vulgair’ of ‘beledigend’ zouden worden bestempeld. Echter weet Jackson juist heel goed stereotypes te gebruiken voor een komische noot, maar ook om de kijker bewust te maken dat wij als mensen wel heel makkelijk in de ‘hokjes-geest’ vervallen.  De hokjes-mentaliteit is dan ook wel een beetje de subtext van deze film; iedereen in deze film doet aannames op basis van indirect bewijs en de houding van een persoon. Soms klopt het ook niet.

Persoonlijk vind ik Peter Jackson films (en scenario’s) hit-or-miss, maar er is één ding dat altijd consistent is en dat is de cinematografie. De manier hoe hij een scene analyseert en de shots kiest is uniek en stilistisch, zonder net als Tim Burton en Guillermo del Toro een te unieke handtekening op de film te drukken. Wanneer je deze film ziet zou je ook overtuigd kunnen zijn dat Robert Zemeckis deze geregisseerd zou kunnen hebben. Je wordt in dit verhaal meegenomen op een paranormale achtbaan die soms knotsgek is, maar ook wel inconsistent – ik kan er verder niet over uitweiden zonder bepaalde plotpunten bloot te geven. Ik vind alleen het einde een beetje zwak; die laatste 30 seconden van de op één na laatste sequentie hadden eraf gehouden moeten blijven en dan had het meer impact gehad.

Een rating geven aan genres films is altijd moeilijk; er zijn dingen in The Frighteners die ik erg goed vind, maar ook zaken die ik matig vind. Denk aan Michael J. Fox in de rol van Frank Bannister en de VFX die overmatig zijn. Maar omdat het plot ondanks het inconsistent is en zeker niet nieuw, wel een enorm palet aan verschillende kijkervaringen biedt is het dus een Blast!

Raymond Doetjes, Subliminal Artist Productions

★★★★☆

Deel jij dezelfde mening over The Frighteners als Raymond? Of heb je juist een hele andere mening? Laat het ons weten in de comments!