(Header: Lazlo Tonk, Lady Galore, Dylan Tonk en director of photography Guillaume Versteeg – Fotograaf: Jean Ranobrac)
Regisseurs Dylan en Lazlo Tonk volgden een jaar lang dragqueen Lady Galore tijdens haar grootste transformatie ooit. Samen legden ze de reis van Sander den Baas vast, de man achter Lady Galore, waarin hij merkt dat alle toewijding aan de Europese drag community zijn tol begint te eisen. Hoewel zijn overgewicht Lady Galore tot een unieke verschijning maakt en haar succes bracht, kampt Sander met steeds meer gezondheidsproblemen. Een maagverkleining moet dan ook de oplossing bieden. Maar wat blijft er over van Lady Galore? Wij spraken makers en tweelingbroers Dylan en Lazlo Tonk over deze bijzondere docu: Galore.
Allereerst: hoe kwam deze film tot stand?
“Een jaar of vijf geleden hebben we Lady Galore leren kennen via gezamenlijke vrienden. We maakten toen een lipdub-video voor hun huwelijk. Al snel werd het idee geboren om dat een keer met dragqueens te gaan doen. Voor we het wisten stonden we te filmen met vijftig queens in Club NYX. Het resultaat ging viral en werd al snel opgevolgd door een Kersteditie met honderd dragqueens uit heel Europa. Tijdens die producties leerden we elkaar beter kennen en vertelde Sander over de problemen die zijn overgewicht met zich meebracht. Hij was zich aan het oriënteren op een maagverkleinende operatie en speelde met het idee om dat vast te laten leggen in een documentaire. Door onze ervaring met documentairemaken en de eerdere samenwerkingen voelde het alsof wij dit verhaal het best zouden kunnen vertellen. En toen zijn we eigenlijk vrijwel meteen begonnen met filmen.”
De film behandelt enkele zeer gevoelige en zware onderwerpen, zoals coming out, depressie en natuurlijk de operatie. Wisten jullie deze onderwerpen al vooraf?
“We wisten dat achter al die lagen make-up een krachtig verhaal schuilging van iemand die zijn eigen angsten en donkere periodes overwonnen heeft om nu zelfverzekerd in het leven te staan en iets voor anderen te betekenen. Het proces van de maagoperatie wilden we als rode draad door de film laten lopen. Toch stond lang niet alles vast. In het begin was het zelfs nog niet 100% zeker dat de operatie plaats zou vinden. En daarna volgde meer onzekerheid: Welke obstakels zou Sander tegenkomen in het proces? Het vertrek van zijn beste vriend Diederick naar New York was een wending die we niet aan hadden zien komen. Dat is ook het spannende van documentaire maken. Je weet dat je niet alles in de hand hebt. Veel beslis je op intuïtie. In de montage zochten we daarna naar de juiste balans: hoe kun je zware onderwerpen recht doen en er tegelijkertijd voor zorgen dat er ruimte is voor humor en relativering. Sander is heel grappig van zichzelf, dus dat gaf genoeg mogelijkheden. Maar je wil ook niet elke scène eindigen met een grap.”
Jullie zaten ook op Sander te wachten na zijn operatie. Hoe zit je daar dan in de wachtkamer? Word zo’n onderwerp nooit teveel?
“Tijdens Sanders operatie zaten we met alle cameraspullen in de kantine van het ziekenhuis. “Nu begint het pas echt”, zeiden we, terwijl we al maanden onderweg waren. We hadden er met Sander zo lang naar toegeleefd, maar we wisten allemaal niet hoe de periode daarna zou verlopen. Meer dan tien mogelijke scenario’s passeerden de revue. Toen Sander bijkwam uit de narcose waren wij de eersten die hij zag. Dat voelde eigenlijk helemaal niet gek. Tijdens het filmen bouw je een hechte band met elkaar op. We hebben allebei zelf ook een geschiedenis met overgewicht, dus we weten hoe sterk dit je leven en je zelfbeeld kan beïnvloeden. Door de persoonlijke connectie met Sander en het onderwerp zijn we er altijd vol voor gegaan.”
(Still: documentaire Galore)
Jullie volgen Sander echt op zijn reis, zowel in de dragwereld als op medisch gebied. Kon je overal gemakkelijk toegang krijgen om te filmen?
“Dankzij het maken van de lipdubvideo’s voelden we ons helemaal thuis in de Nederlandse dragscene. Tijdens de opnames voor de documentaire kregen we van iedereen het volste vertrouwen en konden we heel dichtbij komen. Wel waren er heel wat productionele uitdagingen. Filmen in een ziekenhuis, in de sneeuw of backstage bij Paradiso; en vaak ook nog op heel korte termijn. Gelukkig zijn we door eerdere films aardig doorgewinterd geraakt in het regelen van toestemmingen. Vrijwel iedereen die we benaderden was meteen enthousiast en behulpzaam. Het is mede dankzij de belangeloze inzet van organisaties als Milkshake Festival, European Gay Ski Week en Superball dat we deze film hebben kunnen maken. De medewerking van het ziekenhuis en Sanders groepsgenoten bij de Obesitaskliniek hebben we als heel bijzonder ervaren. Op de première waren zij het hardst aan het applaudisseren!”
Het lijkt alsof de drag community de laatste jaren steeds meer aandacht krijgt. Zo lijkt iedereen tegenwoordig RuPaul’s Drag Race wel te kennen. Hoe komt dat volgens jullie?
“Het is fantastisch om te zien dat LHBTI+ representatie in de media in de afgelopen tien jaar net zo divers is geworden als de community zelf. RuPaul heeft daar zeker aan bijgedragen. We denken dat film- en televisiemakers zichzelf steeds vrijer voelen om programma’s te maken die zij zelf graag zouden willen zien. En als die films en programma’s er dan eenmaal zijn, dan voel je daar de urgentie van. Dat spreekt iedereen aan, niet alleen de LHBTI+ gemeenschap zelf. Het gaat over thema’s als gelijkheid, discriminatie en vrijheid. Dat is iets waar veel mensen zich in herkennen, de strijd om te mogen zijn wie je bent.”
(Portret Lady Galore – Fotograaf: Jean Ranobrac)
Wat hebben jullie zelf met de drag community? Hebben jullie zelf wel eens drag gedaan?
“Met carnaval in een jurk naar school telt niet als drag he? Dat hebben we allebei vroeger wel gedaan. En we doen graag aan cosplay. De aantrekkingskracht van jezelf transformeren snappen we heel goed. Het is tof om te merken welke andere kanten van je persoonlijkheid dan naar boven komen. Dat je meer durft, dat je makkelijker contact legt met vreemden. Wie weet binnenkort een keer in drag. Galore heeft vast wel een paar jurken te leen!”
Jullie sluiten de film af met de tekst ‘Your creativity, courage and positivity is an inspiration to us all’. Hoe hebben drags jullie geïnspireerd in het leven?
“We zijn tijdens het filmen door zoveel getalenteerde en dappere queens omringd geweest; dat voedt ook je eigen creativiteit en strijdbaarheid. Bij ieder evenement zagen we queens uit heel Europa samenkomen om vastgeroeste normen uit te dagen en diversiteit te vieren. Dat is zo’n krachtig en noodzakelijk geluid. We hopen dat dit resoneert in onze documentaire.”
Galore zal vertoond worden tijdens de 39ste editie van het Nederlands Film Festival.
Eerder was Galore ook te zien tijdens de Gay Night van Pathé in vijf steden door het hele land.
Bonus: de Lipdub (Christmas Edition van Lady Galore)
