Blog | Alec Baldwin, een dodelijk schot & veiligheid op filmsets

Het tragische voorval op de filmset van Rust, dat de 42-jarige Halyna Hutchins het leven kostte, zal niemand zijn ontgaan. De Amerikaanse acteur Alec Baldwin loste een dodelijk schot op de filmset. Maar hoe kon dit gebeuren? In dit artikel vertel ik, Raymond Doetjes, vanuit eigen ervaringen als productiemedewerker, over de veiligheid op filmsets.

De feiten die tot op heden bekend zijn

De tragiek wat zich op de set van Rust heeft ontvouwen is onbegrijpelijk! Aan de hand van de berichtgeving op basis van verklaringen aan de politie- en justitie zijn de volgende feiten bekend:

• Volgens berichtgeving van de Independent is het wapen twee keer eerder afgegaan.
• Een 24-jarige onervaren wapenmeester, die al in opspraak is gekomen in haar eerste film The Old Way, enkele maanden voor dit voorval. Dit blijkbaar omdat ze een “slecht gecontroleerd wapen aan een 11 jarige actrice overhandigde”.
• Het wapen werd door de Assistent Director (Dave Hall) de set op gedragen terwijl hij: “cold gun” riep. Dat is vakjargon dat betekent dat het wapen geheel leeg- en veilig is.
• Halyna Hutchins en regisseur Joel Souza, stonden voor Alec Baldwin, zodat ze het shot, waarin Baldwin zijn wapen trekt, konden framen. De eerste keer ging dat goed, de tweede keer ging het wapen af. Wat ook uit het wapen mocht zijn gekomen, ging door Halyna Hutchins haar schouder heen en verwonde vervolgens regisseur Joel Souza, die achter haar stond.

Deze feiten op zich zelf zijn al stuitend en geheel nalatig; voeg daar slechte werkomstandigheden aan toe en je kunt je voorstellen wat voor onveilige werkomgeving dit was.

Veiligheidsprotocollen op filmsets

Er wordt door meerdere mensen gezegd dat de film: “een low budget productie was“. Low budget of big budget maakt niets uit, zodra er wapens, vuur, explosieve of stuntwerk zijn, moet iedere vorm van veiligheidsmaatregelen worden genomen – en iedereen op de set is medeverantwoordelijk dat alles naar behoren en veilig verloopt!

Een bevriend wapenmeester in de VS, met wie ik werkte aan de $10k indiefilm I’m Dreaming of a White Doomsday was zowel locatie manager als wapenmeester. Het script vereiste een “break away revolver”:

Deze revolvers zijn vrij uniek en worden al ruim 100 jaar niet meer gemaakt. Zodoende heeft deze wapenmeester er een geleend van een verzamelaar. Dit was, net als op de set van Rust, een nog werkend wapen.

Op filmsets zet men bij voorkeur geen werkende wapens in, omdat je met echte wapens extreem bedachtzaam en secuur te werk moet gaan. Dit gaat ten koste van de productie snelheid. Bij de grotere producties maakt de rekwisieten afdeling een plastic- en/of schuimrubber duplicaat van het wapen, hiermee kunnen de acteurs doen en laten wat ze willen.

De zogenaamde ‘hero wapens’ komen pas te voorschijn voor extreme close-ups of het schieten van losse flodders. Dit zijn doorgaans dan ook wapens waarvan de loop is dicht gemaakt, ten behoeve van het vuren van losse flodders.

Een low budget film heeft de mogelijkheid tot het maken van gelijkende duplicaten doorgaans niet. In dat geval wordt zo’n ‘echt wapen’ behandeld als een wapen dat geladen is. Niets en niemand mag zich voor de loop begeven, totdat het wapen is gevalideerd en in positie is gebracht!
Bij het overhandigen van een ‘cold gun’, wordt dat doorgaans gedaan met het wapen in open toestand, zodat zowel de acteur, en de wapenmeester samen controleren dat de loop vrij is en er geen losse flodders (of erger echte munitie) in zitten.  Na aan ‘cut’ wordt het wapen direct overhandigt aan de wapenmeester die het weer opent, onderzoekt en direct offset brengt en deze doorgaans opbergt in een wapenkluis.

Je snapt dat dit een enorme tijdrovende exercitie is om zo een echt wapen op set te hebben en daarom de voorkeur gegeven wordt voor plastic/rubberen rekwisieten dan wel wapens waarvan het ‘vuur mechanisme’ is verwijderd en de loop is dichtgemaakt.

Geen echte munitie

Er is geen reden om op een set met echte munitie te werken. Daar hebben we special effects mensen voor, die schoten op een relatief veilige manier in beeld kunnen brengen. Er zijn echter uitzonderingen en deze vinden per definitie plaats op een legerterrein met toezicht van politie en/of het leger. Daar zijn dan brandweer, politieagenten of leger officier én ambulance personeel aanwezig. Alles wat de brandweer, politie of leger officier zegt dat gedaan moet worden voor de veiligheid, moet de productie blind opvolgen. Zodra er echte explosies, vuur en munitie in het spel zijn, zijn de spelregels nog veel strenger.

Het is op dit moment niet duidelijk waar tijdens het incident met Hutchins uiteindelijk mee geschoten is, maar als het al zou gaan om iets dat in de loop vastzat en er door een losse flodder is uitgeblazen (wat doorgaans niet door een heel lichaam kan penetreren) is er sprake van enorme nalatigheid.

Vakbonden en veiligheid

In de filmwereld in de VS is er een sterke hang naar ‘Union productions’. Dat zijn producties waar alleen vakbondsleden aan mee mogen werken. De leden kunnen bij overtreden van de vakbondseisen direct hun vakbond bellen en een horde advocaten komt eraan. De producenten kunnen dan wel stoppen, want ze worden voor het gerecht getrokken.

Ook hangen er enorme veiligheidseisen aan deze IATSE gerelateerde producties. Veiligheid die zowel voor de crew als de cast van belang is. Ze zijn overigens niet onnodig, aangezien film- en tvsets, theater- en muziekpodia per definitie onveiliger zijn dan je kantooromgeving.

In het geval van film Rust waren zelfs vakbond mensen opgestapt door de slechte werkomstandigheden.

Ongelukken zullen gebeuren

TV- en filmsets zijn plekken waar in verhouding veel ongelukken gebeuren. Men spreekt immers al van een ongeluk wanneer iemand een bezoekje naar een dokter nodig heeft vanwege een verstuikte enkel. En met alle kabels- en kisten en zwaar materiaal gebeurt dat nog wel eens. Ik persoonlijk brak bijna mijn rug of mijn schedel, toen ik achter de coulissen van een trappetje afliep, het donker in en uitgleed en op mijn rug op dat trappetje terecht kwam en mijn achterhoofd de laatste tree raakte. Er was een mistmachine naast dat trappetje gaan lekken en dat op de zwarte vloer in het donker! Dus er lag een enkele millimeters diepe plas water, waar mijn schoenzool geen vat op had.

Nadat ik mijn adem weer had, ontdekte de geluidsman die mij hielp dat er water lag. Er werd direct groot alarm geslagen en ik werd door een van de dienstdoende ziekenbroeders even gecheckt. De rest van de dag heeft er iemand naast die machine gezeten met tape en een doek om alles droog te houden.

Verzekeringen

Verzekeringen voor on set werkzaamheden zijn behoorlijk prijzig, en vaak staat de productie ook in contact met de verzekeraar om te horen wat zij willen dat gedaan wordt om hun risico te minimaliseren. Verzekeraars hebben een grote rol in extra veiligheidsmaatregelen. Wanneer zij zeggen dat een bepaalde maatregel moet worden getroffen, moet de productie dat doen. Zo niet, dan zal de verzekering een claim niet honoreren.

Dit is iets waar indie producties en zeker studenten films een loopje nemen. Deze zijn doorgaans niet, of slecht verzekerd. En als ze al een aansprakelijkheid en beroeps aansprakelijkheidsverzekering hebben,  stellen zij de verzekeraars ook niet op de hoogte van een bepaalde scene of shot. Hetgeen tot problemen kan leiden bij het uitkeren van een claim.

In dat geval vind ik dat crewleden daar ook een actieve rol in hebben. De verzekering is ook daar om hun inkomen te garanderen als je invalide raakt door een arbeidsongeval.

Wanneer ik ongelukkig had neergekomen en invalide was geraakt, wist ik in ieder geval dat de verzekering van SBS6 dat gedekt had. Als je in een omgeving bent met veel zwaar materieel en potentieel gevaarlijke effecten dan moet de productie goed verzekerd zijn. Tevens is het jouw plicht als crewlid om dat ook te controleren.

Spreek ongewenste situaties uit

Een aantal union medewerkers op de set van Rust, hadden zich terecht uitgesproken en hebben hun conclusie getrokken. En verstandig, want zij kunnen nu niet mede-aansprakelijk worden gesteld door dood door schuld.

In iedere arbeidsomgeving moeten zaken die niet veilig, ethisch of moreel correct zijn, zonder angst voor represailles benoemd kunnen worden. Helaas is Amerika niet een land waar werkgevers tegenspraak dulden, maar het is toch je morele plicht om dat te doen wanneer het gaat om jou en andermans veiligheid.

In Nederland doen wij dit gelukkig veel beter. Je kunt je zorgen doorgaans direct uitspreken zonder angst dat je op straat komt te staan.

Ik heb ooit een discussie gehad met een regisseur en producent rondom een stunt en ik heb gezegd dat dit potentieel gevaarlijk was en iemand heel ongelukkig kon vallen, en ik als technisch consultant en coach van deze perfomer, dat risico niet aanvaard.  Daar is toen ook gewoon naar geluisterd.

Conclusie

TV- en filmsets, zijn per definitie een gevaarlijkere omgeving dan een kantooromgeving of zelfs een bouwplaats. Op een film- of tv-set worden vaak stunts voor het eerst gedaan en aangezien alles nieuw is, brengt dit het gevaar van het onbekende met zich mee. En stunts zijn per definitie gevaarlijk. Een set is vaak een hectische chaos, juist dan moet iedereen extra alert zijn.

Het overlijden van Halyna Hutchins, is zo enorm wrang omdat er puur en alleen sprake is van grove nalatigheid!

• Wanneer de wapenmeester na haar slechte referentie en het eerste voorval met het wapen was ontslagen!
• Wanneer de wapenmeester het wapen, ongeacht haar onkunde, had gecontroleerd (dat is triviaal)!
• Wanneer de Assistent Director het wapen open had gedaan en zelf gecontroleerd!
• Wanneer de Assistent Director het wapen, open had overhandigt aan Baldwin en die dat ook nog eens had gecontroleerd!
• Wanneer er kogelwerend glas tussen een “echt wapen” en de camera crew had gestaan.

Allemaal dingen die in een low-budget film ook gedaan hadden moeten zijn! Dan had Halyna Hutchins gewoon na de opnames weer moeder kunnen zijn. Dit had zo eenvoudig voorkomen kunnen (en moeten) worden, hetgeen het zoveel meer tragisch maakt.

Mocht deze film ooit worden afgerond, wat ik niet verwacht, is het in ieder geval een film die ik niet wens te zien.

Raymond Doetjes – Subliminal Artist Productions

 

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, Twitter en Pinterest. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.