Recensie | Behind the Candelabra (Sandro Algra)

Behind the Candelabra met in de hoofdrollen Matt Damon en Michael Douglas draait vanaf 8 augustus in de bioscoop. Hier lees je de recensie van Sandro Algra, die aanwezig was bij de première van deze film.

Pathé Tuschinski, Amsterdam, 31 Juli. Ik kwam op de Nederlandse première van Behind The Candelabra, de biografische film over Władziu Valentino Liberace, de pianist die nooit uit de kast kwam. Ik was nooit op zo’n VIP avond geweest, dus ik had geen idee van wat ik moest verwachten: ‘Komen er nou BN’ers op de rode loper? Zal regisseur Steven Soderbergh als verassing komen opdagen?’ Aan de hekken stonden tientallen toeschouwers foto’s te maken met hun mobiel. Telkens als de tram langskwam, moesten ze een paar stappen achteruit doen. Bij de opening werd de herlancering van de Gaykrant (die eerder dit jaar failliet werd verklaard) gepresenteerd. Eunice den Hoedt van het COC en de homoseksuele oud-politici Frits Huffnagel en Boris Dittrich kregen de eerste exemplaren overhandigd. ‘Volgende keer neem ik wel een betere camera mee’ dacht ik.

Titel: Behind the Candelabra
Regisseur: Steven Soderbergh
Schrijvers: Richard LaGravenese, Scott Thorson en Alex Thorleifson
Cast: Matt Damon, Scott Bakula, Michael Douglas, Eric Zuckerman, Rob Lowe, Eddie Jemison, Randy Lowell
Genre: Drama, Biografie
Speelduur: 118 min
Release: Vanaf 8 augustus in de bioscoop

Scott

Gelukkig hoefde ik geen extra kwartier te wachten. Geen spotjes over bier of eentonige filmtrailers, gelijk naar de openingsscène. Los Angeles, 1977. Scott Thorson is een 17-jarige jongeman, hij is biseksueel, woont bij zijn stiefouders en wilt graag dierenarts worden. De 42-jarige Matt Damon is eigenlijk veel te oud voor deze rol, maar dankzij zeer overtuigende make-up en prostheses lijkt hij wel 30. In een homokroeg ontmoet hij Hollywood producer Bob Black waarmee hij een affaire krijgt. Bob neemt hem mee naar Las Vegas om een voorstelling van de charismatische pianist Liberace (Douglas) bij te wonen. Met zijn glitterpak verschuilt hij zich achter zijn kandelaar, het licht doet pijn aan je ogen. Wanneer Scott vraagt hoe mensen zoiets gays kunnen zien, antwoord Bob dat niemand doorheeft dat hij gay is. Vanaf dit moment is het duidelijk, de focus van deze film zal niet op Liberace liggen. We zullen hem leren kennen vanuit de ogen van Scott, die later in zijn leven de memoires schreef waar deze film op is gebaseerd.

Lee

Backstage ontmoet Scott Liberace, die liever aangesproken wordt als Lee. Nu vraag ik me als kijker af ‘Hoe slaagt deze Lee er in godsnaam in om zijn homoseksualiteit te verbergen!?’ Michael Douglas speelt zo overtuigend een verrimpelde flamboyante nicht, dat het moeilijk voor te stellen is dat deze acteur ooit een sekssymbool was. Lee ontvangt Scott met open armen en de twee beginnen al snel een gepassioneerde relatie. De volgende 30 minuten hoorde ik meer gelach in de zaal dan bij The Hangover 3. Evenals Scott voelt de kijker zich zeer ongemakkelijk in Lee’s gigantische huis vol kitsch. Lee behandelt Scott op zo’n kleffe manier dat hij eerder als eng dan aardig overkomt. De anus van Michael Douglas is dan wel vaak genoeg op het witte doek geweest, maar niet eerder in deze context.

Een TV-film?

Behind The Candelabra ging in mei dit jaar in première op het Cannes Film Festival waar het de Palme d’Or won. Een paar dagen later was hij op HBO te zien. Ik herinner me nog toen deze film officieel werd aangekondigd in 2008. De productie is jarenlang uitgesteld omdat geen Hollywood studio interesse had om deze film te financieren. ‘Vonden ze het onderwerp nou te riskant?’ Volgens Michael Douglas had het eerder te maken met dat grote studio’s tegenwoordig geen interesse meer hebben in onafhankelijke films. Daar bovenop kwam ook dat bij Douglas keelkanker werd geconstateerd waardoor gewacht moest worden op zijn herstel. Uiteindelijk werd het project opgepakt door HBO Films en kon het filmen beginnen. Inmiddels wordt de film in verschillende theaters in Europa getoond. Steven Soderbergh heeft tevens aangekondigd dat dit voorlopig zijn laatste film zal zijn.

Een tragisch liefdesverhaal

De film draait eigenlijk om niks meer dan een klassiek liefdesverhaal van een ster. Wat begint als een extravagant sprookje, eindigt als een verbitterde relatie dat ten onder gaat aan ruzies, verraad en drugsgebruik. Wij bekijken de relatie hier vanuit het perspectief van de partner, niet de man in de “spotlight”. Dit is zowel een sterkte als een zwakte van de film. Hoewel Damon en Douglas een even grote rol hebben, leven we als publiek mee met Scott terwijl we een kille relatie met Lee erop nahouden. Lee is een man die alles doet om zijn privé leven PRIVÉ te houden, blijkbaar mag zelfs zijn partner niet alles van hem weten. Hoewel Scott zich laat opzuigen (letterlijk en figuurlijk) in Lee’s wereld, blijft hij altijd een buitenstaander. Hij voelt zich vaak door Lee gebruikt of bedrogen. Ik begreep waar zijn frustraties vandaan kwamen, maar ik begreep niet de liefde die hij voor Lee bleef voelen ondanks die frustraties. We krijgen dan wel een kijkje achter de kandelaar, maar wat zit daar dan weer achter, achter die toupet en die strak getrokken glimlach? In een paar korte scenes stelt Lee zich wat kwetsbaarder op, dit had van mij meer gemogen. Misschien had een meer gebalanceerd perspectief van de relatie beter gewerkt, zoals we eerder dit jaar zagen in Hitchcock.

Zwart-wit

Voor een “kleine onafhankelijke film van 23 miljoen” was het camerawerk behoorlijk spectaculair. Elk shot was creatief. Michael Douglas’ playback was overtuigend genoeg om de camera dichtbij de pianotoetsen te plaatsen. Wat de film ook visueel interessant maakt, is het detail dat gestoken is in de make-up en prostheses. We zien Lee en Scott meerdere fysieke transformaties ondergaan door de jaren heen. Via een aantal artistieke flashbacks in zwart-wit komt ook de Liberace van de jaren ’50 en ’60 overtuigend in beeld, met behulp van wat CGI natuurlijk.

Een kleurvolle tragicomedie

Behind the Candelabra is een tragikomedie, hoewel het tegen het einde meer naar een drama neigt. Het werk van Michael Douglas en Matt Damon is al ruim voldoende om deze film te zien, maar ook de bijrollen zijn leuke cadeautjes. Zo heb je Dan Akroyd als Liberace’s manager of Rob Lowe als de plastische chirurg met een bevroren grijns. Het zijn deze kleurvolle figuren die de film de moeite waard maken. Vanaf volgende week is de film in Nederlandse bioscopen te zien. Helaas denk ik niet dat ze ook daar exemplaren van de Gaykrant zullen uitdelen.

★★★½☆

Sandro Algra