Recensie | The Hobbit: The Desolation of Smaug (Sandro Algra)

We zijn nu pas aanbeland bij het midden van Bilbo’s avontuur. The Hobbit: The Desolation of Smaug is het tweede deel van Peter Jackson’s Hobbit trilogie. Deze filmreeks is een epische verfilming van een kinderboek geschreven door J.R.R. Tolkien, dat overigens maar een zesde zo dik is als zijn Lord of the Rings saga. Het is nog steeds de vraag of er wel drie films nodig waren om het verhaal tot zijn recht te laten komen.

Titel: The Hobbit: The Desolation of Smaug
Regie: Peter Jackson
Cast: Martin Freeman, Richard Armitage, Ian McKellen, Ken Stott, Graham McTavish, William Kircher, James Nesbitt, Stephen Hunter, Dean O’Gorman, Aidan Turner, John Callen, Peter Hambleton, Adam Brown, Mark Hadlow, Jed Brophy, Lee Pace, Orlando Bloom, Evangeline Lilly, Cate Blanchett, Mikael Persbrandt, Sylvester McCoy, Luke Evans, John Bell, Stephen Fry, Ryan Gage, Benedict Cumberbatch
Schrijvers: Peter Jackson, Fran Walsh, Philippa Boyens, Guillermo del Toro
Genre: Actie/Avontuur/Fantasy
Speelduur: 161 min
Release: vanaf  11 december 2013 in de bioscoop

Even terugblikken

The Hobbit: An Unexpected Journey werd vorig jaar positief ontvangen maar kreeg ook enige kritiek te verduren. Het zou allemaal wat te traag verlopen en het speelse karakter van bepaalde scenes uit het boek zouden niet goed samenhangen met de donkerdere toon die Jackson in zijn films nastreeft. Zelf vond ik het tempo wel een verbetering aangezien de Lord of the Rings films mij af en toe iets te snel gingen. Het verhaal krijgt op verschillende punten ook meer diepgang. In vergelijking met de andere boeken van Tolkien was The Hobbit nog redelijk simpel geschreven. Dit bood veel ruimte aan de lezer voor eigen invulling (iets waar Jackson dan ook gretig gebruik van heeft gemaakt). Aan de andere kant leidden de toevoegingen aan het plot ook tot een hoop vragen die ik in dit deel graag beantwoord wilde zien.

Gevaar om elke hoek

Bilbo Baggings (Martin Freeman), de hobbit die vorig deel zijn huis verliet, volgt nu een groep dwergen onder leiding van prins Thorin Oakenshield (Richard Armitage). Achtervolgd door orcs, doorkruisen zij het woud waar ze de vijandige elfen van koning Thranduil moeten zien te ontlopen. Pas na het bezoeken van het vissersdorpje Lake Town kunnen ze de berg Erebor beklimmen om de dwergenstad te betreden die al decennia lang wordt ingenomen door de draak Smaug (Benedict Cumberbatch). Aan Bilbo de taak om de Arkensteen, het koninklijk juweel van de oude dwergenkoningen, onopgemerkt uit de schatkamer te roven. Hiermee kan Thorin de troon van Erebor opeisen om zo de dwergenbevolking te herenigen en Smaug te verdrijven.

Ondertussen heeft Gandalf (Ian Mckellen), de tovenaar van het gezelschap, meer dingen aan zijn hoofd. Hij maakt zich zorgen over de toename aan orcs in het land en verlaat de groep nu voor de derde keer, net wanneer de dwergen gebruik kunnen maken van zijn goede relaties om conflicten geweldloos op te lossen. In het boek werd de reden van zijn regelmatige afwezigheid nooit echt verklaard maar nu wordt daar wel diep op ingegaan, wat op zich een pluspunt is. Toch hadden ze dit gedeelte meer kunnen inkorten. Gandalf vindt tijdens zijn speurtochten het bewijs dat de kwade krachten uit Mordor bezig zijn aan een wederopstanding. Het probleem hierbij is dat we in de eerdere films al uitgebreid hebben gezien hoe het met Sauron en zijn volgelingen afloopt. Dat maakt zijn verhaal deze keer veel minder interessant, het voelt vooral aan als onnodige vertraging.

De act met de pijl en boog

Deel één had nog een redelijk lineair verhaal, dit deel splitst zich al snel op in verschillende parallel lopende plots. De film lijkt daardoor af en toe richting te verliezen. Gelukkig wordt er wat minder tijd besteed aan flashbacks en monologen. In ruil daarvoor krijg je veel meer actiescènes voorgeschoteld. Hoewel Tolkien in principe avonturenverhalen schreef heeft Jackson ze altijd meer geregisseerd als actiefilms. De stunts zijn soms zo acrobatisch dat het al snel op je lachspieren werkt. Dit kon ook haast niet anders met de terugkeer van Legolas (Orlando Bloom). Je vraagt je op een gegeven moment af of hij alleen om die reden in de film zit. Zijn collega Tauriel (Evangeline Lilly) lijkt in eerste instantie een vrouwelijke kopie van hem, een toevoeging van Jackson om een anders volledige mannelijke cast uit te balanceren. Toch doet zij meer nuttige dingen dan alleen de vrouwelijke soldaat uithangen. Wat haar uniek tussen de elfen maakt is dat zij sympathie ontwikkeld voor het dwergengezelschap. Tot nu toe waren eigenlijk alleen Thorin en Balin vooraanstaande personages maar via Tauriel leer je ook andere leden van de groep kennen.

Vergeet de logica

Het hoogtepunt van de film is ongetwijfeld de langverwachte ontmoeting met Smaug. Met hem heb je de andere slechteriken eigenlijk niet eens nodig. Het is alsof de T.Rex van Jurassic park het IQ en persoonlijkheid van Hannibal Lecter aan zou nemen en er een Dagobert Duck levensstijl op na zou houden: voor de eeuwigheid in gouden munten rondzwemmen zonder ook maar iets uit te geven! Nou ja, we zijn van filmschurken inmiddels wel wat hogere levensdoelen gewend. Maar alleen al het feit dat hij een draak is maakt verdere uitleg overbodig. Draken zitten blijkbaar graag op bergen goud, daar leven ze van.

Meer vragen dan antwoorden

Met The Desolation of Smaug volgt de Hobbit-filmreeks dezelfde traditie als The Lord of the Rings, namelijk dat de films beter worden met elk deel. Na een nogal chaotische eerste 30 minuten pakt de film zijn tempo op en kijkt hij heerlijk weg. Het grootste minpunt blijft nog steeds het feit dat ze uit weinig materiaal drie volledige films proberen te persen. Ik had eerder begrepen dat de derde film vooral een brug zou vormen tussen The Hobbit en The lord of the Rings. Het lijkt er nu steeds meer op dat ze gewoon het hele boek over alle drie de delen uit gaan smeren. Zoals typisch het geval is bij tussendelen levert deze tweede film meer vragen op dan antwoorden. Ik verwacht wel dat alle punten samen zullen komen in het laatste deel, The Hobbit: There and Back Again. Bereid je voorlopig maar voor op een driedubbele cliffhanger. Zo abrupt heb ik een Tolkien film namelijk nooit zien eindigen.

★★★★☆

Sando Algra