Recensie | The Wolf of Wall Street (Sandro Algra)
Martin Scorsese: meer reden had ik niet nodig om deze film op de eerste dag in een volle zaal te zien. Van Marty wordt ook wel gezegd dat hij elk decennium minstens één klassieker maakt, terwijl elke andere filmmaker op één in zijn hele carrière mag hopen. Na de magische familiefilm Hugo (2011) lijkt hij weer terug te keren naar zijn favoriete genre (of eigenlijk ons favoriete genre wat hem betreft): misdaad. The Wolf of Wall Street neemt ons weliswaar mee naar de wereld van legale handel: de aandelenbeurs. Maar sinds de crisis van 2008 zijn velen van ons het er over eens dat de ware schurken niet in de straten van New York te vinden zijn, maar in de hoge wolkenkrabbers. Deze gladde oplichters verdienen evenveel negatieve publiciteit als die gewelddadige maffiosi.
Titel: The Wolf of Wall Street
Regisseur: Martin Scorsese
Scenario: Terence Winter
Cast: Leonardo DiCaprio, Margot Robbie, Jonah Hill, Matthew McConaughey, Jon Bernthal, Jon Favreau, Kyle Chandler, Joanna Lumley, Cristin Milioti, Rob Reiner
Speelduur: 180 minuten
Genre: Biografie, Komedie, Misdaad
Release: vanaf 9 januari 2014 in de bioscoop
Een ware boef
Jordan Belfort: een bedrijfsleider die bijna de status van criminele cultleider wist te bereiken. Met zijn trouwe collega’s pleegde hij massaal fraude. Samen zochten zij de mazen van de wet op. Deze illegale praktijken leidden tot zijn uiteindelijke veroordeling in 1998. Met een gevangenisstraf van 22 maanden en een drugsrehabilitatie kwam er een einde aan zijn 10-jarige heerschappij. Deze film is gebaseerd op twee autobiografieën die hij later schreef. Ruim een miljoen kreeg hij voor de verfilming van zijn verhaal, maar dat is nog geen 1% van de schuld die hij af moet betalen.
The Office
Via een openingsmonoloog word je midden in het verhaal gegooid (vergelijkbaar met Goodfellas). Als jonge ondernemer heeft Jordan Belfort (Leonardo Dicaprio) het helemaal gemaakt. Zijn firma Stratton Oakmont staat op het punt een miljardenbedrijf te worden, hij is getrouwd met een topmodel (Margot Robbie) en geniet een bourgondisch leven vol drank, drugs en hoeren.
Na het afstuderen vindt Jordan zijn eerste baan in een grote firma die goede zaken doet op de aandelenbeurs. Als aandeelverkoper bestaat zijn vak uit het telefonisch benaderen van beleggers met zijn vlotte babbel: “Elke seconde telt, want tijd is geld!” Op zijn eerste werkdag ontmoet hij zijn mentor Mark Hanna (Matthew McConaughey) die hem adviseert de sleur van de dagelijkse routine te bestrijden met een gezonde dosis cocaïne en masturbatie. Jordan heeft zijn plaats gevonden. Hij raakt verslaafd aan de adrenaline die bij zijn werk hoort. Jammer genoeg maakt de beurscrash van 1987 gauw weer een einde aan zijn droombaan.
Met zijn aangeleerde vaardigheden weet Jordan zijn carrière weer van de grond af op te bouwen. Hij ontmoet meubelverkoper Donnie Azoff (Jonah Hill) en rekruteert een handjevol marihuanadealers. Hun nieuw firma specialiseert zich in het verkopen van gebakken lucht. Ze beginnen met het oplichten van eenvoudige burgers maar richten zich al gauw exclusief op de grote bedrijven. Dat betekent meer geld en minder gewetensbezwaren. Met ongekend succes groeit het bedrijf binnen een paar jaar uit tot een van de giganten van Wall Street. Van Forbes Magazine krijgt Jordan de cynische bijnaam ‘The Wolf of Wall Street’. Hij accepteert deze naam echter als een eretitel.
Of toch een antiheld?
Wat heeft Jordan Belfort gemeen met alle andere antihelden uit Scorsese’s films? Hij is bezeten door een zelfvernietigend karakter. Jordan heeft namelijk een instinctieve behoefte om zijn immorele daden uit te voeren en geniet er met volle teugen van, tot op het punt dat hij overtuigd is van zijn zelfbeeld als volksheld. Je weet al dat Jordan’s levensstijl eigenlijk een doodlopende weg is en zal hij vroeg of laat een keer opdraaien voor zijn zonden. Maar zelfs als hij de kans krijgt om dat pad veilig te verlaten neemt hij die niet. Misschien is dat wel de reden achter Scorsese’s fixatie op dit soort schurken: ze vormen geweldig materiaal voor hedendaagse tragedies. Wat dat betreft is Jordan een moderne Macbeth, een man die met zijn hebberigheid zijn eigen graf graaft.
Nog een terugkerende eigenschap van Scorsese’s films is de kritiek die ze altijd krijgen op morele gronden: de films zouden geweld verheerlijken, vrouwen neerzetten als blonde seksobjecten en mannen als sadistische psychopaten. Om de zoveel jaar breekt een van zijn films weer het record van het aantal gebruikte f-woorden. Geweld speelt ditmaal een kleine rol, de ophef richtte zich voornamelijk op de ongenuanceerde weergave van het dagelijks leven van Jordan en zijn collega’s. De epische seks- en drugsavonturen zouden teveel afwijken van het ware verhaal en de ludieke scènes zouden dit soort gedrag verheerlijken of zelfs aanmoedigen. In principe is dit dezelfde discussie die gevoerd wordt bij maffiafilms en opnieuw valt er geen volledig juiste conclusie te trekken. Scorsese oordeelt niet graag over zijn personages, dat laat hij liever aan zijn kijkers over. Ik denk ook dat deze aanpak vrij noodzakelijk is: je moet Jordan’s bizarre wereld vanuit zijn perspectief bekijken. Als je een figuur als hem alleen maar in een kwaad daglicht stelt dan blijven zijn daden ook onbegrijpelijk.
Houd alsjeblieft op!
Van mezelf kan ik in ieder geval zeggen dat ik nu een nog grotere afkeer richting drugsverslaafden heb ontwikkeld. De momenten die Leonardo Dicaprio en Jonah Hill delen zijn hilarisch, maar ook tenenkrommend. Zo is er een scène waarin ze allebei zwaar verlamd raken door een mislukt drugsexperiment, wat onderlinge communicatie onmogelijk maakt in een ongepast moment. Je zou verwachten dat dit gedeelte van de film enkele minuten duurt en voor de nodige lachmomenten zorgt. De scène liep echter een kwartier lang door en de zaal ging ondertussen helemaal stuk. Ik heb me nog nooit zo ongemakkelijk gevoeld in de bioscoopzaal, en dat is volledig positief bedoeld. Plaatsvervangende schaamte was zelden zo grappig.
“A lot of the research that I did really came from watching this one video on loop. It’s called ‘The Drunkest Guy in the World.’ It’s a man trying to get a beer, but his body doesn’t quite work. That was a huge inspiration to me.” – Leonardo DiCaprio
Marty, je hebt het weer gedaan!
The Wolf of Wall Street is een van de meest effectieve, zwarte komedies die ik in tijden heb gezien. Het is een film van maar liefst 3 uur, opgedeeld in verschillende hoofdstukken. Op sommige momenten begin je te twijfelen of het allemaal niet wat te lang duurt. Het verhaal neemt echter steeds een andere wending waardoor de spanningsboog telkens weer wordt opgepakt. Is dit Marty’s meesterwerk van het decennium? Waarschijnlijk niet, maar dat zullen de komende jaren nog wel uitwijzen. Het is gewoon weer een ouderwets sterke Scorsese film.
★★★★★
Sandro Algra