Recensie | Under The Skin (Raymond Doetjes)

Titel: Under The Skin
Regisseur: Jonathan Glazer
Scenario: Walter Campbell, Jonathan Glazer
Cast: Scarlett Johansson, Robert J. Goodwin, Krystof Hádek, Jeremy McWilliams, Lynsey Taylor Mackay
Speelduur: 108 minuten
Genre: Sciencefiction / Thriller
Release: 2013

Under The Skin is een film van de regisseur Jonathan Glazer, die meer bekend is van zijn muziek videoclips dan voor zijn feature films. Hij heeft het aangedurfd dit enorm complexe visuele verhaal te verfilmen. Geen eenvoudige taak, zeker omdat zo’n soort verhaal je als regisseur kan maken of breken.

Een buitenaards wezen neemt de gedaante aan van een bloedmooie vrouw (Scarlett Johansson). Dit wezen heeft als taak om ons mensen te leren kennen. Dit doet ze door ’s avonds in een busje willekeurige mannen aan te spreken en ze te verleiden met haar mee te komen; waar ze vervolgens verdwijnen in een voor ons mensen onbegrijpelijke wereld of dimensie. Tijdens dit proces leert “The Female” zich te goed te associëren men ons mensen.

Analyse

Under The Skin is een hele bizarre film. Het is zeker niet voor iedereen een winnaar. Persoonlijk denk ik dat ik de subtext zag die de auteur van het boek en Glazer probeerden te vertellen, maar zeker weten doe je het niet; aangezien er een bewust, gebrek aan expliciete expositie is. Ik denk dat de film probeert te laten zien dat wij mensen gedreven worden door ons limbische brein, ook al denken wij dat wij rationale wezens zijn. Een voorbeeld die de film in het begin laat zien is onze drift tot consumptie, die wij doen met als enige doel snelle tijdelijke bevrediging te ervaren. Instant gratification, zoals de Engelsen dat noemen. Wij zien in een van de eerste scenes doodnormale burgers (geen extra’s gewoon documentaire style gefilmd) hoe mensen als zombies door een winkelcentrum banjeren en consumeren.

Wanneer ‘The Lady’ op mannenjacht gaat is dit spectaculair goed gedaan, omdat een heleboel van deze mannen initieel niet wisten dat ze gefilmd werden; dus we krijgen echte reacties te zien van dood normale mannen die gevraagd worden om even met een dame met een goddelijk lichaam mee te rijden. Het is evident dat de mannen overvallen zijn, hun ego gestreeld raakt en zij, op den duur beseffen dat ze misschien wel eens ‘de daad’ kunnen verwachten; wederom impuls gedreven consumptie van seksuele bevrediging om je even goed te voelen.

Wellicht kunnen feministen er een boodschap van ‘giffitige mannelijkheid’ in de film zien. Echter denk ik dat het überhaupt om menselijkheid draait en niet één specifiek geslacht om de simpele reden dat er één scene is waar ‘The Lady’ een enorm stuk taart op haar bordje heeft. Ze staart er naar alsof het een “vreemd dood dier” is dat ze moet eten. Na een eerste hap spuugt ze het direct in haar servet – het suggereert volgens mij dat wat wij als mensen dingen die wij consumeren ondoordacht doen, met vaak als enige doel om eens even ‘gelukkig’ te voelen. Wij zijn emotioneel gedreven dieren en verre van rationeel. Dat zien we op een gegeven moment ook wanneer The Lady iemand haar intense verdriet observeert en een ander iemand uit blinde angst handelt.

Wat de film voor mij fascinerend maakt is dat 99% niet op een sound-stage is gefilmd, maar gewoon in de straat met relatief eenvoudige apparatuur en doorgaans mensen die geen acteurs zijn. Het bewijst dat je geen sound-stages- en acteurs nodig hebt om een visuele film te maken. Deze mannen die veelal na de eerste ontmoeting gevraagd zijn of ze verder willen spelen en zich dan in het ‘nest van The Lady’ letterlijk helemaal bloot moeten geven, komt heel rauw en realistisch over.

Glascow is een mooi beeld van een treurige grauwe stad waar mensen met name overleven in plaats van leven. De grauwe stad staat in schraal contrast met de scenes aan de ruwe Schotse westkust-, binnenlanden en highlands. Dit zijn ook de locatie waar ‘The Lady’ de meeste diepe leermomenten heeft – alsof de regisseur en auteur willen zeggen, ‘stap eens uit die verrotte stad mensen! En leef!’

Persoonlijk vind ik Scarlett Johansson hier een perfecte rol spelen. Met name omdat ze nauwelijks spreekt komt alles aan op haar lichaamstaal. Dat terwijl ze als buitenaardse ook stoïcijns moet overkomen. Gaandeweg echter kruipen er toch wat menselijkheden in dat strakke gezicht.

Een ander magnifiek element (waar ik persoonlijk helemaal weg van ben) is de score van Mika Levi (Mikachu) de melancholische akkoorden met her en der dissonante noten erin en vreemde portabello slides dragen de scenes. Dit is een meesterwerk op muziekaal gebied.

Conclusie

Under The Skin is zeker geen film voor iedereen.  Ik als echte arthouse liefhebber, heb een beetje een haat-liefdeverhouding met de film. Ik hou namelijk van dialoog en dat ontbreekt nogal. Echter breekt deze film met alle conventies en dat maakt hem juist weer zo fascinerend om te zien – en je wordt als kijker ook echt gedwongen om na te denken over wat je ziet; iets wat ik erg kan waarderen. Wanneer je deze film wilt gaan zien zorg dan dat je er echt tijd voor hebt en ook naderhand rustig kan overdenken. En wanneer je een filmliefhebber bent is het zeker een must-see.

Raymond Doetjes

★★★☆☆