Verruilen de Coen Brothers film voor theater?

Een cowboy beukt tevergeefs met een schep tegen de aarde, “The ground’s too hard. Well, if they wanted a decent funeral, they should have got themselves killed in summer.” Of “Did I say you could sit?” “No, but you strike me as a man who wouldn’t want to waste a chair.” Het zijn onmiskenbaar dialogen uit het imposante filmrepertoire van de broers Joel en Ethan Coen. De Amerikaanse regisseurs maken al jaar en dag genrevariaties die het duo vaker dan eens in de prijzen doet vallen. Sinds enige tijd is het echter niet meer ‘The Coen Brothers’ maar alleen nog Joel Coen die achter de camera staat. Broer Ethan heeft zich volledig op de theaterwereld gestort. De nog filmende Joel Coen komt deze maand met zijn eerste solofilm, The Tragedy of Macbeth, die eigenlijk ook best veel weg heeft van een theaterstuk. “That’s just like your opinion, man.”

Verruilen de Coen Brothers film voor theater?

A Play Is a Poem, de eerste theaterproductie geschreven en geregisseerd door Ethan Coen, ging in 2019 in première. Vijf verhalen vol met zwarte humor in een noir-stijl, het stuk was overduidelijk van zijn hand. Gedurende de tien jaar er voorafgaand had de regisseur het toneelscript geschreven tussen het maken van zijn films door. Kort na die première in Los Angeles vertelde Ethan dat hij zijn filmcarrière op een laag pitje ging zetten. Een haast ondenkbare uitspraak van iemand die samen met zijn broer één van de meest succesvolle namen in Hollywood is, maar Ethans besluit staat vast.

Joel en Ethan Coen, regelmatig de Coen Brothers genoemd, zijn bekend van vele Amerikaanse speelfilms die ze al sinds de jaren tachtig maken. Onder andere met prijzen overladen werken als Fargo en No Country for Old Men maar ook cultklassiekers als Miller’s Crossing, Barton Fink, en The Big Lebowski zijn van de broers. Meestal maakt het duo komische misdaadfilms die op een manier de Verenigde Staten op de hak nemen. Het zijn met name de uniek geschreven dialogen bijzondere actiescènes en prachtig geschoten beelden (vaak door cameraman Roger Deakins), die het oeuvre van de Coen Brothers zo sterk maakt.

Scènes zoals de introductie bij personage Jesus Quintana: Met een haarnetje op, gekleed in een pimpelpaarse jumpsuit staat hij op de bowlingbaan. Hij steekt zijn tong uit voor een likje over de bowlingbal waarmee hij een strike gooit en danst vervolgens euforisch op een Spaans nagesynchroniseerde versie van Hotel California. Coen-scènes zijn droogkomisch, absurd zelfs maar op een dusdanige manier gefilmd zoals alleen deze filmmakers dat kunnen. De werelden van de broers zitten vol met bijzondere personages, die allemaal zijn verweven in verhalen waarin veel valt te ontdekken. Met vaker dan niet een hoofdpersonage die door het geheel heen strompelt, van de ene kleine mislukking naar de volgende, in de hoop op een eind goed al goed.

De stap naar het toneel komt niet helemaal uit de lucht vallen, de filmmakers gingen al vaker aan de slag met klassiek werk. Zo baseerde het duo O Brother Where Art Thou op het Griekse Odysseus-verhaal van Homerus en Barton Fink losjes op de teksten van Dante. De laatste film van de broers, The Ballad of Buster Scruggs, was ook ietwat anders dan hun voorgaande werk. Nog altijd gevuld met humor, gekke personages en typerende dialogen maar ditmaal gebracht via een anthologie-vertelling. Zes verschillende verhalen komen ten tonele al hebben die op het oog niets met elkaar te maken. Van een luidkeels zingende premiejager tot een eenzame goudzoeker, alleen thematisch vallen er linken tussen het ene en het andere verhaal te leggen. Deze soort bloemvertellingen komen geregeld voor in de radio-, literaire- en theaterwereld en vormde uiteindelijk ook de basis voor Ethan Coens eerste theaterproductie.

Terwijl de ene broer zich al begeeft in de theaterwereld, verfilmt de ander een eeuwenoud theaterstuk van William Shakespeare. Op eigen houtje is de oudste van de twee, Joel Coen, aan de slag gegaan met een verfilming van toneelstuk Macbeth. In de hoofdrollen zijn eigen vrouw Frances McDormand en Denzel Washington als het titelpersonage. Wanneer je erover nadenkt is Macbeth op een zekere hoogte ook wel een Coen-esque personage. Iemand die zich door verkeerde keuzes alsmaar meer en meer in de problemen werkt. The Tragedy of Macbeth is een in zwartwit gefilmde adaptatie geworden die vrij impressionistisch oogt, à la de films uit het Duit-expressionisme (denk aan Das Cabinet des Dr. Caligari). Eigenlijk lijkt het wel alsof The Tragedy of Macbeth gefilmd is als een theaterstuk. Met kleinere sets waar licht en donker bepalend zijn voor het beeld, zoals de spotlichten van een toneel dat ook zijn. En de dialogen zijn weinig veranderd ten opzichte van de originele teksten van Shakespeare in oud-Engels. Een toneelstuk maar dan op film.

Hoe dun is de scheidslijn tussen cinema en theater? Dat mogen we vanaf vandaag ontdekken nu The Tragedy of Macbeth beschikbaar is om te streamen op Apple Tv+. Zien we bij de volgende film weer de vertrouwde zin ‘A film by the Coen Brothers’ op de poster staan?  Dat kan alleen de toekomst ons vertellen. Wie weet wordt het straks wel ‘A play by the Coen Brothers.’

Roan Andrée

Bekijk The Tragedy of Macbeth online

VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, Twitter en Pinterest. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.