Recensie | El Hoyo (Jip Strijbos)

De opmars van Spaanse content blijft doorgaan met de recente release van El Hoyo, een debuut van regisseur Galder Gaztelu-Urrutia met een kritische toon. In deze dystopische thriller wordt er een brute instelling geschetst, waarin tegelijkertijd een boodschap verworven zit welke, vooral in de rare situatie van nu, relevant blijft. De intrigerende en, bij vlagen, erg spannende thriller laat op sommige punten toch een steekje vallen. Het idee is fantastisch, de uitvoering daarentegen wat minder.

Titel: El Hoyo (IMDb score 7,0)
Regisseur: Galder Gaztelu-Urrutia
Cast: Iván Massagué, Zorion Eguileor, Alexandra Masangkay, Emilio Buale Coka, Antonia San Juan
Scenario: David Desola, Pedro Rivero
Genre: Thriller
Speelduur: 94 minuten
Releasedatum: 21 februari 2020

El Hoyo gaat over een dystopische instelling waar criminelen terecht komen, en sommige mensen vrijwillig. Mensen die er vrijwillig zitten, lopen weg met een geaccrediteerd diploma. Het gebouw bestaat uit meerdere niveau’s met op elk niveau een celruimte. De cellen bestaan uit open ruimtes, met twee bedden, een wasbak en een groot open gat in het midden. Tevens ook een ruimte die de gemiddelde 16-persoons slaapkamer in een backpackershostel brandschoon doet aanvoelen. Goreng (de hoofdpersoon) wordt wakker op het 48e niveau, opent zijn ogen en ziet daar de, enigszins vies uitziende, Trimagasi zitten. Zijn nieuwe celgenoot zit er al een stuk langer en weet Goreng te vertellen hoe de zaken op deze desoriënterende plek werken. Eens per dag komt er een platform met eten van de bovenste etage naar beneden, met slechts de restjes van de verdiepingen daarboven. Hoeveel etages er zijn is nog onbekend, maar elke maand zul je wakker worden op een willekeurige andere etage. Wanneer voor het eerst het platform langs komt bij Goreng en Trimagasi zal je kijk op ‘kliekjesdag’ zeker veranderen. Voor de tere zielen onder ons; ook de lagere niveau’s komen in beeld en daar schuwt de film niet van het genadeloos in beeld brengen van de wanhoop daar. El Hoyo wordt hierdoor ook bij vlagen een ongefilterde horror setting die de boodschap alleen maar kracht bijdraagt.

Spaanse producties hebben mede door Netflix een kleine renaissance beleefd, en dat is niet zonder reden. Gigantische hits als La Casa de Papel kent bijna iedereen wel, maar eigenlijk kenmerkt het merendeel van de grote Spaanse producties zich door de extreem goede productiewaarde. El Hoyo is hierop geen uitzondering. Van camarawerk tot aan de cinematografie, alles klopt simpelweg gewoon. Als kijker voel je bijna de kilheid van de cel in je eigen kamer. Daarnaast ook het platform met het eten erop, de viezigheid druipt bijna van je scherm af.  Ook het acteerwerk is op alle vlakken enorm goed. Iván Massagué (Goreng) is op alle vlakken overtuigend, maar met name Zorion Eguileor steelt de show met zijn vieze, doch karakteristiek Trimagasi. Mede door dit acteerwerk en de overtuigende kracht daarvan worden sommige situaties extreem spannend en zal het puntje van je stoel een druk bezochte plek zijn tijdens de film.

Recensie | El Hoyo (Jip Strijbos)

In de film fungeert Goreng min of meer als het moraal kompas voor de kijker, een voorbeeld voor hoe de meeste mensen zouden (moeten) denken en reageren. Al wordt dat, naarmate de film vordert, steeds lastiger. Trimagasi daarentegen is een soort belichaming van het egocentrische individu in de samenleving. Hij eet en drinkt zoveel hij kan en kijkt neerbuigend en wantrouwig naar de andere inzittenden. Hier komt een van de interessantere elementen van de film naar boven, als ook een van de meer frustrerende. De humane boodschap die de film wil brengen is zeker een goede boodschap, vooral in de huidige situatie van de wereld; denk niet alleen aan jezelf, maar denk aan elkaar. De film lijkt echter bijna te verdrinken in dit sociaal commentaar en de focus is teveel op dit element gelegd. De boodschap wordt snel duidelijk en wordt verder ook niet bijzonder veel verdiept. Dit zorgt ervoor dat het narratief van de rest van de film, evenals de world-building er omheen, niet zo goed is uitgewerkt. En dat is zonde.

De eerste helft van de film is een interessante kijk en allegorie op hoe de samenleving is en hoe die zou moeten werken. Een kritiek op het kapitalisme en een vraag naar solidariteit onder de mensen. De tweede helft van de film bevat een stuk meer actie. Het doet denken aan films als Dredd (2012) en The Raid (2011). Hoewel dit goed in beeld gebracht is, voelen sommige stukken als overbodig en wringt het met het eerste deel van de film. De film beantwoord daarnaast ook erg weinig vragen die je als kijker hebt en krijgt, en waar dit soms juist kan bijdragen aan de charme, mysterie en kwaliteit van een film, gebeurt dat bij El Hoyo niet.

Recensie | El Hoyo (Jip Strijbos) 2

Ondanks de sublieme productiewaarde, prachtig acteerwerk en het interessante en originele concept, loop ik toch bij de film weg met het gevoel van enige teleurstelling. De eerste helft is enorm integrerend. Als Galder Gaztelu-Urrutia zijn derde act weet te verbeteren en de kwaliteit van de eerste helft weet te dupliceren, mogen we nog veel verwachten van deze debutant.

★★★☆☆

Jip Strijbos