Recensie The Hand of God | Pijn en geluk in het Napels van Maradona

In het zonovergoten Napels scheurt tiener Fabietto met zijn Aprilia door de straten. Zijn zwarte krullen wapperen in het gezicht van zijn moeder die bij hem achterop zit, vader kan nog maar net vasthouden als derde passagier op het kleine scootertje. The Hand of God is een prachtig Italiaans drama van regisseur Paolo Sorrentino die de belangrijkste zomer van zijn eigen jeugd heeft verfilmd. Een zomer waarin geluk en pijn elkaar afwisselen, waar het gewone leven vol prachtige momenten zit maar bepaald wordt door tragedie. In zijn kleinste verhaal tot nu toe flikt Sorrentino het weer: The Hand of God is een visuele parel zoals alleen hij maken kan, en dat daarover lees je alles in onderstaande recensie.

Titel: The Hand of God (È stata la mano di Dio)
Regisseur: Paolo Sorrentino
Cast:
Filippo Scotti, Toni Servillo, Teresa Saponangelo, Luisa Ranieri, Renato Carpentieri
Genre: Drama, tragikomedie
Speelduur: 135 minuten
Releasedatum: 2 december 2021


Lees ook het retrospectief van Paolo Sorrentino’s carrière


Recensie The Hand of God

Terwijl Maria, Fabietto’s moeder, schreeuwend in de woonkamer staat, begint de huistelefoon te rinkelen. Stampvoetend stormt ze naar het kastje aan de muur, grijpt de hoorn en neemt op. “Nu moet je eens goed luisteren, jij hoer”, foetert ze wanneer ze realiseert iemand anders aan de lijn te hebben dan verwacht. Maria is boos omdat ze er net achter is gekomen dat haar echtgenoot haar wederom heeft bedrogen. Aan de andere kant van de telefoon hangt een collega van vader Saverio die bij de bank van Napels werkt. Saverio heeft in de slaapkamer opgenomen en reageert kort op zijn collega “Ja, oké, duidelijk. Fijne avond.” Maria en de twee zoons hebben zich verzameld in de deuropening en kijken hem vragend aan met dat hij de hoorn neerlegt. “Mijn collega is nog laat aan het werk en heeft zojuist een belangrijke bankgarantie van 13 miljoen klaargemaakt. Napoli heeft Maradona gekocht.”. Moeder loopt verontwaardigd weg, de jongens omhelzen elkaar in extase.

In The Hand of God is schrijver en regisseur Paolo Sorrentino op zijn persoonlijkst. De semi-autobiografische film is een coming-of-age verhaal in het Napels van de jaren tachtig waar zijn alter ego, Fabietto Schisa, zijn plaats in de wereld probeert te vinden. Veel vrienden heeft Fabietto niet, de interessantste levensmomenten beleeft hij met zijn ouders en familie. Naast zijn meest persoonlijke voelt dit ook als de meest eerlijke Sorrentino-film, waar hij zijn eigen tekortkomingen, gênes en angsten bloot legt voor iedereen om te zien. De film is echter geen dramatische zit, zeker niet, Sorrentino op zijn eerlijkst is misschien ook wel Sorrentino op zijn grappigst.

Recensie The Hand of God

Tijdens een familiediner staan twee jongetjes met verrekijkers op de uitkijk. De ‘lelijke’ schoonzus is verloofd maar niemand heeft de aanstaande man nog in het echt gezien. Tot viermaal toe vraagt Saverio of de jongens al iemand spotten. “Ja, daar komt iemand aan. Hij loopt mank. Een veteraan misschien?” Vol anticipatie draaien de gezichten naar de oprit. Zelfs de knorrige patriarch van de familie die alleen maar mozzarella eet, laat de kaas even liggen om een blik te werpen. Aan de zijde van de zwaarlijvige schoonzus loopt een grijze man, ruim dertig jaar ouder dan zij. Hij strekt zijn rechterhand uit om zich voor te stellen en gaat met zijn linkerhand naar zijn hals. “Aangenaam”, klinkt zijn vervormde stem uit het apparaatje die tegen zijn keel staat. De familieleden moeten hun best doen niet in lachen uit te barsten.

Hoewel de film het dichtst bij de regisseur zelve staat voelt het als de minst Sorrentino-esque film in zijn repertoire. Het verhaal is kleiner en meer gestructureerd dan zijn voorgaande films. De pompende dancemuziek is achterwege gelaten en de camera is minder bewegelijk dan die in zijn andere films. Dat laatste kan een voortvloeisel zijn van de samenwerking met cinematograaf Dania D’Antonia, de eerste keer dat de regisseur met iemand anders filmt dan Luca Bigazzi. Dit betekent trouwens niet dat de film er niet mooi uit ziet. D’Antonia laat met het prachtige openingshot direct zien uit welk hout hij gesneden is. Een longtake vliegt over het water naar Napels toe, passeert enkele speedboten en komt vervolgens dicht bij de huizen, de mensen en de auto’s in de straten van de stad waarna het beeld omkeert. Uitkijkend op de baai vliegt een helikopter voorbij waarna de titel in beeld verschijnt, visueel bombastisch en heerlijk. Je ziet het gelijk, dit is wel degelijk een Sorrentino film door en door. Met larger than life personages, de typerende glitter en flair en die bijzondere momentjes die het geheel net wat surrealistischer maken. Uiteraard is acteur Toni Servillo ook van de partij. Moeten we nog zeggen dat hij een topacteur is? Hij zet een liefelijke vader neer die iedereen wel zou willen hebben. Alleen gaat er achter al die pracht en praal ditmaal meer pijn verscholen dan ooit tevoren in een Sorrentino-film.

Recensie The Hand of God

The Hand of God is bovenal een coming-of-age verhaal. Fabietto geniet van zijn relatief zorgeloze leventje in het mediterrane Napels. Op z’n Aprilia raast hij door de straten. Het zijn de kleine geluksmomentjes die zijn leven typeren: de zon zien opkomen vanuit een bootje op zee, de juichende balkons in de stad wanneer Maradona scoort of het deuntje dat zijn ouders naar elkaar fluiten als blijk van hun liefde. Voor het eerst een naakte vrouw zien, losgeslagen vrienden in de kroeg in toom houden en verliefd worden. Filippo Scotti speelt de jonge Fabietto met een mooi gedoseerde ingetogenheid waar de kleine expressies op zijn gezicht diens gedachten doen doorsluimeren. En hoe de hand van God Maradona helpt aan een doelpunt op het wereldkampioenschap, zo slaat de hand van god ook door het leven van Fabietto met tragische gevolgen. De film had een erg deprimerend verhaal kunnen worden, maar de regisseur zwelgt niet in zijn eigen leed en kijkt ook juist verder naar de toekomst.

The Hand of God is de eerste keer dat Sorrentino zijn geboortestad op film zet. Maar als schrijver heeft hij Napels al eerder onder de loep genomen in zijn boek Hanno Tutti Ragione (Iedereen heeft gelijk). Daarin struint de cocaïneverslaafde zanger Tony Pagoda door de stad en de lezer door zijn herinneringen. Grappig genoeg is voor lezers van het boek, The Hand of God op sommige momenten een feest der herkenning. Enkele personages en situatie lijken van het ene in het andere verhaal geplaatst, bevestigend dat Sorrentino ze waarschijnlijk echt heeft meegemaakt. Zonder al te veel weg te geven, kun je ervan uitgaan dat de ‘borstel-scène’, of in ieder geval een versie ervan, daadwerkelijk is gebeurd.

Het is en blijft heerlijk om een Sorrentino-film te mogen aanschouwen, helemaal in de bioscoop. In zijn nieuwste doet hij een heel persoonlijk boekje open en dat siert de film. De film doet glimlachen, grinniken, shockeren en zelfs tranen wegpinken, de Italiaan flikt het weer. Met prachtige beelden en een klassieke soundtrack is The Hand of God een absolute aanrader die je nostalgisch achterlaat. De komende twee weken draait de film in de bioscopen waarna die op 15 december ook op Netflix te zien zal zijn. Maar twee weken wachten op een must-see? The Hand of God is dat bioscoopkaartje meer dan waard.

★★★★1/2

Roan Andrée



VOLG ONS

Wil je de hele week op de hoogte gehouden worden van het laatste nieuws? Houd dan onze pagina in de gaten of volg Entertainmenthoek op Facebook, Instagram, Twitter en Pinterest. Zo blijf je op de hoogte van het laatste nieuws rondom je favoriete films en series.

FacebookInstagramPinterestTwitter